top of page

Eski S.S.C.B. Ülkeleri Üzerine Notlar

UKRAYNA

Ülke toprakları, DoÄŸu Avrupa Ovasının büyük bölümünü kaplar.  [1]

​

En büyük ÅŸehirleri baÅŸkent Kiev (2,6 milyon)dir.  [2]

​

Ekonomi

Tarımda makine yaygın ÅŸekilde kullanılır. 2005 yılı itibariyle, topraklarının % 54,8’i tarıma uygundur.  [3]

​

Ukrayna 1999’da sadece 3,8 milyon ton petrol ve 18 milyar m3 doÄŸal gaz üretmesine raÄŸmen, 5,4 milyar dolar deÄŸerinde petrol ve doÄŸal gaz ithal etmiÅŸtir. [4]

​

Dünyanın 5. büyük demir cevheri üreticisidir. [5]

​

Ülkenin en önemli maden kaynağı, Sovyetler BirliÄŸi’nin kömür rezervlerinin %60’ını saÄŸlayan Donbass kömür yatağıdır. [6]

​

Çok yönlü bir sanayi yapısına sahip olan ülkede, özellikle demir-metalürji önde gelir. Ukrayna sanayileÅŸmesini baÅŸta Donetz maden havzasına borçludur. Ukrayna’da çelik sanayisi geliÅŸmiÅŸtir. Ülkede ayrıca metalürji araçları, dizel lokomotifler, televizyon ve traktör üreten fabrikalar vardır. [7] 

​

BEYAZ RUSYA (BELARUS)

BaÅŸkenti Minsk’dir. [8]

​

Karasal iklime sahip olan Beyaz. Rusya kuzeydoÄŸu Avrupa’daki en soÄŸuk ülkedir. [9]          

​

Ülkenin 1/3'ü ormanlık alanlardan oluÅŸmaktadır. [10]

​

Beyaz Rusya, bağımsızlığını ilk olarak 25 Mart 1918'de Beyaz Rusya Halk Cumhuriyetini kurarak ilan etmiÅŸtir. Bağımsızlık kısa sürmüÅŸ ve 1919'da Beyaz Rusya, Sovyet Sosyalist Beyaz Rusya Cumhuriyeti adını almıştır. S.S.C.B'nin 70 yıl süren hâkimiyetinden sonra, Beyaz Rusya 1991 'de bağımsızlığını ilan etmiÅŸtir. [11]

​

1999 nüfus sayımına göre nüfusun %81’i Beyaz Rus, %11’i ise Ruslardan oluÅŸmaktadır. DiÄŸer eski Sovyet Cumhuriyetlerinde ise, 2 milyondan Beyaz Rus yaÅŸamaktadır.   [12]

​

Tarıma fazla elveriÅŸli olmayan Beyaz Rusya topraklan özel bir üretim yapılmasını gerektirmektedir. Tarımsal üretim içinde hayvancılık çok önemli bir yere sahiptir. [13]

​

Sovyet döneminden bu yana mülkiyet hakları ile ilgili hiçbir yapısal deÄŸiÅŸiklik olmamıştır. Toprakta devlet mülkiyeti, devlet tarafından kontrol edilen kolektif çiftlikler ve devlet çiftlikleri uygulamaları devam etmektedir.[14]

​

1950’li yıllara kadar bir tarım ülkesi olan Beyaz Rusya, SSCB dönemi sanayileÅŸme politikaları neticesinde bir sanayi ülkesi haline gelmiÅŸtir. Ülke, özellikle kamyon, motosiklet, buzdolabı, televizyon, bilgisayar, askeri malzeme ve teçhizat, çeÅŸitli ev eÅŸyaları üretiminde öne geçmiÅŸ, SSCB ülkelerine ihracatta bulunmuÅŸtur. [15]

​

Önemli büyüklükte rafineri kapasitesine sahip olan Beyaz Rusya, aynı zamanda enerji ihracatında önemli bir rota üzerinde bulunmaktadır. Ancak, rezervleri ihtiyaçlarının çok altındadır. Bundan dolayı, ülke enerji yönünden dışa bağımlıdır. [16]

​

Rusya ile ticari baÄŸlar hem coÄŸrafi ve kültürel yakınlık hem de iki ülke arasındaki Birlik AnlaÅŸması nedeniyle sürekli güçlenmektedir.  [17]

​

MOLDOVYA

Moldovya Cumhuriyeti topraklan, Rusya’nın 1940’ta, Romanya Moldovyası’ndan aldığı bir bölümü oluÅŸturur. Basarabya denilen topraklar ile Dniester nehrinin doÄŸu kesiminde yer alan tepelik alanları içine alır.  [18]

​

Moldova oldukça ılıman ve yağışlı bir kara iklimine sahiptir. Kışları ılık, yazları sıcak geçer. Ülkenin kuzey ve orta kısımları ormanlarla kaplıdır. [19]

​

Tarih boyunca Romanya’nın bir parçası olan Moldova, Ä°kinci Dünya Savaşı’nın bitimiyle Sovyetler BirliÄŸi'ne katılmıştır. 1991’de bağımsızlığını kazanmıştır.  [20]

​

Moldovya da tarım ve hayvancılık çok geliÅŸmiÅŸtir. Topraklarının yüzde 75’inden fazlası yüksek verimli çernezyom toprağıdır.  [21]

​

Gagavuz (Gök oÄŸuz) Yeri

Gök oÄŸuzlar ya da Gagavuzlar, Selçuklu Türkleri'nin Dobruca’ya yerleÅŸen torunlarıdır. Selçuklu Hükümdarı, II. Ä°zzeddin Keykavus’un adına atfen, Gagavuz olarak anılmaya baÅŸlandılar. Gök oÄŸuzlar (Gagavuzlar), bugün büyük oranda Moldovya Cumhuriyetinde yaÅŸarlar. Bunun dışında Ukrayna, Varna, Dobruca, Romanya’da ve Türkiye’nin Balıkesir çevresinde yerleÅŸmiÅŸ Gök oÄŸuz Türkleri vardır. Moldovya’daki Gök oÄŸuzlar Hıristiyanlığı benimserken, Türkiye’deki Gök oÄŸuzlar, Ä°slâmiyet’i seçmiÅŸlerdir. [22]

​

Moldovya Cumhuriyetinde 1980’li yıllarda 163.000, 1995 yılında 200.000 kadar Gök oÄŸuz Türkü yaÅŸamaktadır. Oysa geçmiÅŸte bu sayı, çok daha fazlaydı. Ancak, Sovyet baskısı ve zulmü, Gök oÄŸuz Türklerinin sayısını sürekli azaltmıştır.  [23]

​

Moldovya Cumhuriyeti hükümet kararına göre, ülkenin güneyinde, Gök oÄŸuz Bölgesi oluÅŸturulmuÅŸtur. Ä°ç iÅŸlerinde bağımsız, dış iÅŸlerinde Moldavya hükümetine baÄŸlı kalacak olan bu bölgede 3 ÅŸehir, 29 köy yerleÅŸmesi bulunmaktadır. [24]

​

Gagavuz Yeri’nin nüfusu 162,400 kiÅŸidir.  Ayrıca bugün Ukrayna ülkesi sınırları içinde ve Gök oÄŸuz Cumhuriyeti sınırına komÅŸu olan bölgede de Gök oÄŸuz köyleri bulunmaktadır ve bu bölgede de 50.000 kadar Gök oÄŸuz Türk’ü yaÅŸamaktadır. [25]

​

GÜRCÄ°STAN

Kafkas DaÄŸlarının güneyinde, kuzeyinde yer alır. Abhaz ve Acar Muhtar cumhuriyetleri ile Güney Osetya muhtar bölgesi, Gürcistan’a baÄŸlıdır. [26]

​

Ülke, Karadeniz’den gelen sıcak ve nemli havanın tesiri altında kalır.  [27]

​

Topraklarının üçte biri orman ve çalılıklarla kaplıdır.  [28]

​

Nüfusun büyük kesimi 1000 metrenin altında olan bölgelerde yaÅŸar. BaÅŸkent Tiflis’dir.  [29]

​

Ekonomi

Gürcistan ekonomisi tarım ve sanayiye dayanır. Ekilebilir alanlar ve ormanlık arazi toplam yüzölçümünün %85’ini oluÅŸturmaktadır.  [30]

​

BaÅŸlıca sanayi kolları arasında demir-çelik, demir dışı metalürji, kimya, gıda, aÄŸaç iÅŸleme, makine-metal, inÅŸaat malzemeleri sayılabilir.  [31]

​

Gürcistan daÄŸlan, nehirleri, sahilleri ve sahip olduÄŸu tarihsel geçmiÅŸ ile önemli bir turizm potansiyeline sahiptir. Ancak potansiyelini kullanamamaktadır. 1980’li yıllarda yılda 2 milyon turist çeken ülke, 1990’lı yıllarda ülkede yaÅŸanan sorunlar nedeni ile ziyaretçilerinin büyük çoÄŸunluÄŸunu kaybetmiÅŸtir.  [32]

​

ERMENÄ°STAN

Ülke topraklarının kuzeybatısı yüksek sıradaÄŸlar, derin nehir vadileri ve sönmüÅŸ yanardaÄŸların bulunduÄŸu lav platolarından meydana gelir.  [33]

​

Kara iklimi hâkimdir. [34]

 

 

 

Kaynaklar

[1] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[2] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[3] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[4] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[5] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[6] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[7] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[8] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[9] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[10] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[11] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[12] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[13] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[14] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[15] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[16] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[17] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[18] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[19] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[20] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[21] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[22] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[23] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[24] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[25] Avrupa CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012

[26] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[27] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[28] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[29] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[30] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[31] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[32] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[33] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

[34] Asya CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif Yayınları: 2008

Kültür Sayfası

bottom of page