Rus Nüfus Tarihi Üzerine Notlar
Colin McEvedy'nin Atlas of World Population History (Facts on File:1978.) adlı kitabından kısaltılarak çevrilmiÅŸtir.
Kitap 1978 yılında yazıldığı için rakamlar eski S.S.C.B. ülkelerini de içermektedir.
Rusya (Avrupa)
MÖ 3000’de bölge nüfusu 0.5 milyondan azdı. MÖ 1.binyılda 1 milyona ulaÅŸtı.
​
Sonraki 2 bin yıl boyunca, üçlü yapı görüldü. Bozkır bölgesi göçebelerindi. Sakalar, Hunlar, Türkler, MoÄŸollar… Rusların beÅŸiÄŸi olan orta kısım köylülerindi. Kuzeyde ise az sayıda Finli dışında kimse yoktu. Kaçınılmaz olarak toprağı iÅŸleyen çiftçilerin nüfusu, toprağı sadece hayvanlarını otlatmak için kullanan göçebelere üstünlük saÄŸladı. 900’de ilk Rus devletini kuran Varanglar 2,5 milyon kiÅŸi ile bölge nüfusunun 2/3’ünü oluÅŸturuyorlardı.
13. yüzyılın ortalarında, MoÄŸol istilasından hemen önce nüfus 7.5 milyonu bulmuÅŸtu.
​
1237-40 yıllarında MoÄŸollar bölgeyi kasıp kavurdu. Rus Devletinin geleneksel BaÅŸkenti olan Kiev, siyasi haritadan silindi. Sonuç olarak, fırtına kopmadan hemen önce 7,5 milyona kadar çoÄŸalmış olan Rusya köylü nüfusu 7 milyonun altına düÅŸtü.
​
14. yüzyılda ölüm Veba biçiminde tekrar geldi. Nüfus yoÄŸunluÄŸunun düÅŸük olması nedeniyle, veba diÄŸer Avrupa ülkeleri ile aynı etkiye sahip deÄŸildi, ancak mikroplar ve MoÄŸollar bir araya geldiÄŸinde aynı son etkiye sahipti: nüfusu tüm ülke için 13. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar, azami 10 milyonun altında tutuyorlardı.
​
16. yüzyılda bütün resim deÄŸiÅŸti. Ä°lk tüfek atışları, göçebeliÄŸin askeri avantajının sona ermesini ilan etti, köylüler bozkıra geri döndüler ve ÅŸu anda Moskova ile eÅŸanlamlı olan Rus Devleti, güneye doÄŸru adım adım ilerletmeye baÅŸladı. 1600 yılına gelindiÄŸinde sadece Kırım Moskova'nın denetiminin dışında kalmıştı. Güney, 18. yüzyılın sonundan önce ağırlıklı olarak tarım alanı haline gelmiÅŸti.
​
17. ve 18. yüzyıllarda Polonya'nın gerilemesi Çarlara batı yönünde ilerleme ve imparatorluÄŸuna daha iyi nüfuslu iller ekleme fırsatı verdi.
​
1800'de 36 milyonluk nüfus, bir asır öncesinin 20 milyonundan yüzdesi %80 daha büyüktü. Buna, güneyin patlayan nüfus artışı büyük katkıda bulundu.
​
1815 yılına gelindiÄŸinde, Rusya Avrupa'da 44m nüfusu kontrol ediyorlardı. Bu sayı sonraki 100 yıl içinde üç kat artarak 1850'de 65 milyon, 1900'de 107 milyon ve Birinci Dünya Savaşı öncesi 133 milyona ulaÅŸtı.
​
Ä°mparatorluÄŸun Asya kısmı daha da büyüdü: 1815'te 3m'den 1850'de 5m, 1900'de 26m ve 1914'de 37m.
Rusya'nın 19. yüzyıldaki nüfus artışı o kadar büyüktü ki (% 200'e yakındı) Rus kırsal alanını nüfus azlığı aşırı nüfusa dönüÅŸtürdü. Sibirya'ya göç (1870-1914 döneminde 5 milyon) ve Yeni Dünya (aynı dönemde 3 milyon) aşırı nüfusun bir kısmını azalttı. Nihayet, 1900'ün her iki tarafında, yıllık artışlar 2 milyona ulaÅŸtığında, demografi bir kentsel proletaryası olan modern bir devlet kurmak için ihtiyaç duyuldu. Bu, Sovyetlerin ortaya çıkmasının ve Lenin'in Ekim 1917 BolÅŸevik Devriminin sebebiydi.
​
BolÅŸevik Devrimi, savaÅŸ ve felaketin ortasında meydana geldi. Geçici olarak Rus nüfusunu durdurdu. 2 milyon kiÅŸi savaÅŸta öldü, 14 milyon kiÅŸi diÄŸer ÅŸekillerde hayatlarını kaybetti (çoÄŸunlukla Ä°ç Savaşın sonraki aÅŸamalarında yetersiz beslenme ve hastalık nedeniyle), 2 milyon göç etti ve 10 milyonluk bir doÄŸum açığı ortaya çıktı. Tüm bunlar, 1925 nüfusunu yalnızca 1910 seviyesine indirebildi.
​
Ä°ki savaÅŸ arası dönemde SSCB, 135 milyonluk bir nüfusa sahipti (Avrupa'da 95 milyon). 1939'a kadar toplam 171m (Avrupa'da 111 milyon) seviyesine yükseldi. Baltık Devletlerinin ve Polonya'nın yarısının eklenmesiyle 194 milyonu buluyordu. 1941'deki Alman istilasının arifesinde, rakam 200 milyona yakındı.
​
Stalin ve Ä°kinci Dünya Savaşı, bu kayıpları ikiye katladı. Ölen asker sayısı 10 milyona ulaÅŸtı. DiÄŸer ölümler 15 milyonu ve doÄŸum açığı 20 milyonu buldu. Bu sefer Avrupa Rusya'nın nüfusu 1905 rakamına indi. SavaÅŸ sonrasında ise kayıplar fazlasıyla karşılandı. Nüfus 160 milyona ulaşıldı.
​