Nüfus Tarihi Üzerine Notlar
Colin McEvedy'nin Atlas of World Population History (Facts on File:1978.) adlı kitabından kısaltılarak çevrilmiÅŸtir.
Polonya

Tarih öncesi Polonya, az nüfusa sahip bir arazidir. 1. binde 100 bin kiÅŸiyi ancak bulur.
​
MS 1’de nüfus 0.5 milyon civarındadır. 10. Yüzyılda ilk Polonya Devletinin Avrupa siyasi haritasında görülür, nüfus 1.25 milyondur.
​
OrtaçaÄŸda Polonya, çok daha büyük ve sosyal olarak daha geliÅŸmiÅŸ komÅŸusu Alman Ä°mparatorluÄŸu'nun gölgesinde kaldı. 12. yüzyıldan itibaren önemli sayılarda Alman göçmen Polonya'nın batı bölgelerine taşındılar. 14. yüzyılın baÅŸlarında bu süreç kaçınılmaz sonuca vardı: Almanlar, Polonya'nın kuzey ve batı bölgelerinde Prusya, Pomerania, Brandenburg ve Silesia gibi siyasi yapılar eklemiÅŸlerdi. Polonya, nüfusunun üçte birinin üzerinde kontrolünü kaybetti. (3,5 milyondan 1,25 milyonunu)
​
Veba, Polonya üzerindeki Alman baskısını biraz hafifletti. Almanya’nın nüfus yoÄŸunluÄŸu azalmıştı. Ama 15. yüzyıldan itibaren durum yeniden deÄŸiÅŸti. Alman siyasi kontrolü altındaki bölgelerdeki Slavların AlmanlaÅŸması süreci hızlanmıştı.
​
Polonya'nın Alman saldırganlığına tepkilerinden biri, o dönemde Rusya'nın Avrupa'daki topraklarının çoÄŸunu yöneten Litvanya ile birleÅŸmekti. Ä°lk ÅŸekliyle Polonya-Litvanya devleti yaklaşık 1 milyon km2'lik bir alanı kapladı ve yaklaşık 7 milyon insanı içeriyordu. 16. yüzyılın baÅŸlarında toprağın ve nüfusunun bir kısmını kaybetti. 1650'de 0,75m km2’lik topraÄŸa ve 7,5 milyon kiÅŸilik nüfusa sahipti.
​
Ama bunu ekonomik ve siyasi geliÅŸme takip etmedi. Polonya'nın komÅŸuları olan Prusya, Rusya ve Avusturya aralarında bölüÅŸtürmeye karar verdiler. 1815'te Viyana Kongresi'nde Polonyalılar için yer yoktu. Günümüz Polonya sınırları içerisinde yaÅŸayan 10 milyon kiÅŸiden 4,5 milyon kiÅŸi Prusya'da, 4 milyonu Rusya'da ve 1.5 milyonu Avusturya'da kaldı.
​
Ama Polonyalılar kimliklerini kaybetmediler, nüfus da artmaya devam etti. 1815-1900 arasında %300 gibi çarpıcı bir artışla nüfusları 30 milyona ulaÅŸtı. 3,6 milyon Polonyalı baÅŸka ülkelere göç etti: ABD'ye 2,6 milyon, Yeni Dünya'nın diÄŸer bölgelerine 0,2 milyon, Almanya'ya 0,4 milyon, Almanya 0,4 milyon, Rusya’ya 0,3 milyon ve 0,1 m Avrupa diÄŸer bölgelerine.
​
Birinci Dünya Savaşı, Polonya her iki tarafın savaÅŸtığı bir savaÅŸ alanı olarak kullanıldı. Polonyalılar bağımsızlıklarını kazanmışlardı, ancak günümüz sınırları içindeki bölgede 4m'lik nüfus düÅŸüÅŸüne maruz kalmıştı.
Ä°kinci Dünya Savaşı daha büyük bir felaketti. SavaÅŸta 0,5 milyon Polonyalı öldü. Almanlar, batı bölgelerindeki Polonyalıları acımasızca sınır dışı ettiler (). Ayrıca 3 milyon Polonya Yahudisi yok edildi ve batıdaki bölgelerden Polonyalılar göçe zorlandı. Yeniden kurulan Polonya’nın nüfusu 1914’te olduÄŸundan daha büyük deÄŸildi: 24 milyon.
​
Polonya, Ä°kinci Dünya Savaşı'ndan hızlı bir iyileÅŸme gerçekleÅŸtirdi: nüfus 34 milyonu aÅŸtı. Yurtdışındaki Polonya toplulukları da geliÅŸiyor.
​

Çekoslovakya

Tarımdan önce bölgede yaÅŸayan insanların sayısı 5 bin kiÅŸiyi bulmuyordu. Tarımın giriÅŸiyle birlikte nüfus 50 bine ulaÅŸtı. MÖ 2500-1000 sayı 200 bine, MÖ 1 binde ise 1 milyona yükseldi.
​
Roma döneminde, bölge Roma sınırlarının dışında kalıyordu ama Roma düzeninin Orta Avrupa’ya getirdiÄŸi refahtan yararlandı ve nüfus artışını yaÅŸadı. Bohemya (batı Çekoslovakya) ve Moravya (orta Çekoslovakya) halkları Germen kabilelerinin en güçlüleri arasında sayılıyordu. Ülkenin nüfusu 250 yıllında 1,25 milyona ulaÅŸmıştı.
​
Roma’nın düÅŸüÅŸünde bu nüfus baskısı önemli rol oynadı.5. yüzyılın baÅŸlarında Germen baskısı patladı, Çekoslovakya’dan dışarıya göçe baÅŸladılar. Onların yerine de ülkeye isimlerini veren Slav kabileleri yerleÅŸtiler. Bugün Çekler ve Slovaklar, nüfusun ezici çoÄŸunluÄŸunu oluÅŸturuyorlar.
​
Bu yer deÄŸiÅŸtirme sırasında nüfusta düÅŸüÅŸ yaÅŸandı. 600 yılında nüfus 0,7 milyon azalmıştı. 1000 yılına kadar bu kayıp telafi edildi ve 3 milyon kiÅŸiye ulaşıldı.
​
1600’de 4.5 milyona ulaşılmıştı ki 30 yıl savaÅŸları patlak verdi (1618). 1648’de barış yapıldığında Bohemya nüfusu 1/4 oranında azalmıştı.
​
Nüfus 1700'de 4,5 milyondan 1800'de 6,75 milyona, 1900'de 12,25 milyona yükseldi.
​
1850-1914 yılları arasında 2 milyon kiÅŸi Yeni Dünya'ya gitti.
​
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan Çekoslovak Devleti döneminde nüfus artış hızı düÅŸtü. 1939'a kadar yalnızca 14.4 milyona yükseldi. Ä°kinci Dünya Savaşında, Ruslar ülkeyi kurtarırken kaçmayan Sudeten Almanları, yeni Çek hükümeti tarafından ihraç edildi: 2,4 milyon kiÅŸi. 1945'teki nüfusu 12,2 milyona indi.
​
Macaristan
​

MÖ 1. binde nüfus 100 bin kiÅŸi civarındaydı. MÖ 9’da, nüfusun 2/3’ünü barındıran batı kısmı Roma topraklarına katıldı. Tuna sınır olmuÅŸtu ve bu sınır 3. Yüzyıla kadar korundu.
​
Ardından, Almanlar, Hunlar veya Slavların istilaları baÅŸladı. Eski sakinler kaçtılar. MS 7. yüzyılda Avar egemenliÄŸinde nüfusun en alt seviyesine ulaşıldı. Avarlar, Hunlar gibi, Orta Asya'dan göçebe göçebelerdi ve otlak alanlarını köylülerden uzak tutmaktan hoÅŸlanıyorlardı. Bu dönemde Macaristan muhtemelen 200.000'den fazla kiÅŸiyi içermiyordu. Bunların yarısı Avarların ve onların bakmakla yükümlü oldukları kiÅŸilerden, diÄŸer yarısı da köylülerden oluÅŸuyordu.
​
Macaristan bugünkü nüfus yapısına 9. Yüzyılda Macarların gelmesiyle kavuÅŸtu. Ural topluluÄŸu olan ama Türk alışkanlıklarına sahip olan Macarlar Rus bozkırlarından kopup geldiler. Yüzyıl içinde dinlerini ve göçebeliÄŸi terk ederek Hristiyanlığa girdiler.
​
OrtaçaÄŸ Macaristan, refaha kavuÅŸmakla birlikte, Avrupa standartlarına göre nispeten daha az nüfuslu bir ülke olarak kaldı. 1500 yılına gelindiÄŸinde nüfus 1.25 milyon seviyesindeydi.
​
1526’da Osmanlılar Mohaçta kolay bir zafer kazandılar ve Macaristan’ın yarısını fethettiler. DiÄŸer yarısını fethetmeyerek Balkanları Hilal-Haç mücadelesine mahkum ettiler. Avrupa'daki geri kalan bölgelerde istikrarlı bir geliÅŸme kaydedilirken, Macar halkı Mohaç öncesi rakamlarda neredeyse sabit kaldı.
​
1683'te Viyana'da Türklerin baÅŸarısızlığını, Macarların Avusturyalılar tarafından kurtarılışı izledi. 18. Yüzyıl, hızlı büyümelerden biriydi, nüfusu iki katına çıkaran bir performans yakalandı. 19. yüzyılın baÅŸlarında artış oranında hafif bir yavaÅŸlama vardı, sonra 1850'den sonra Macaristan'ın Avrupa'daki kentleÅŸme ve sanayileÅŸme süreçlerine dahil olmasıyla birlikte büyüme eÄŸrisi yeniden yükseldi.
​
I. Dünya savaşının sonunda Avusturya-Macaristan imp. dağıldı. Yeni oluÅŸan sınırlar kazanan ülkelere göreydi. Macaristan’ın II. Dünya savaşında Versay antlaÅŸmasının düzeltilmesi için mücadelesi 0,5 milyon kiÅŸiye mal oldu. 9 milyonluk bir ülke için ağır darbe almıştı. SavaÅŸ sonrası dönemde büyüme çok yavaÅŸ oldu.1975 yılındaki nüfus yoÄŸunluÄŸu yalnızca 10,5 milyondu.