Latin alt-Kültür Bölgesi
Avrupa'nın Akdeniz kıyısındaki ülkeleridir. Portekiz ve İspanya’nın bulunduğu İber Yarımadası ile İtalya’yı kapsar.
İspanyolca, Portekizce ve İtalyanca, Latin kökenli dillerdir.
Paylaşılan bir kültüre sahip olmaları büyük ölçüde Roma İmparatorluğunun bir parçası olmaları sayesindedir. İtalya Roma imparatorluğunun merkeziydi ve Latince de Romalıların diliydi.
İber yarımadası da MÖ 19'da Roma İmparatorluğunun bir parçası oldu ve 5. yüzyılda germen kökenli kabileler gelinceye kadar 400 yıldan uzun bir süre imparatorluğun parçası olmaya devam etti. O zamanlar Portekiz ayrı bir devlet değildi.
Roma İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra Germen kabilelerinin yönetimine girdi ama bu bir germen işgalinden çok İmparatorluğun izini ile imparatorluk adına yönetim gibi görülüyordu ve Germen nüfusu hep azınlıkta kaldı.
5 .yy'da 4 milyonluk nüfus içinde germenlerin nüfusunun 300 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. [1]
İtalya da germen topluluklarının idaresine geçtiyse de İtalya da Latin kültürünü sürdürmeye devam etti. Germen topluluklar ekseriyetle İtalya'nın kuzeyindeki bölgelere yerleştiler. Ayrıca, Roma kültürüne düşmanlıktan çok hayranlık beslediler ve büyük ölçüde bu kültürün içinde eridiler.
Bölgenin bir diğer özelliği Katolik inancının baskınlığıdır.
Katolikliğin merkezi olan Roma kilisesi İtalya’daydı. Latin kültürü ile Katoliklik ayrılmaz bir şekilde birleşti.
Özetle Akdeniz Avrupası Latin-Katolik kültür havzası durumundadır.
Bu arada İspanya ile Fransa arasındaki küçük bir bölgede yaşayan Basklara dikkat çekmekte fayda var. Basklar, Avrupa’ya Ari topluluklarının göçleri başlamadan önce Avrupa’nın yerli toplulukları durumundaydı. Özellikle Akdeniz Avrupası ayrı bir kültür bölgesiydi. Kelt, Latin, Germen göçlerinden sonra Ari kültürü içinde eriyerek bugünkü Avrupa halklarını oluşturdular. Basklar, muhtemelen, en azından dil özelliklerini kaybeden kalan tek topluluk durumundalar. Çünkü, diğer Avrupa dillerinin aksine, konuştukları dil bir Hint-Avrupa dili değil.
Nüfus, Toprak ve Ekonomi
Günümüzde bölgede yer alan 3 ülkenin toplam nüfusu 100 milyonu biraz aşmaktadır ki Türkiye nüfusunun yaklaşık 1.3 katıdır.
Bölgenin kapladığı alan, Türkiye topraklarından biraz büyüktür.
2015 yılı itibari ile bölgenin ekonomik büyüklüğü 4 Trilyon $’ı geçmektedir. Bu Türkiye’nin 2,5 katından fazladır.
Kişi başına düşen yıllık gelir ortalaması Türkiye’nin üzerindedir.
Nüfus ve Ekonominin Tarihi Değişimi
Nüfus ve ekonomi göreceli olarak düşüş eğilimindedir.
Bugün tüm bölgenin nüfusu Türkiye’nin 1,3 katı iken, I. dünya savaşının hemen öncesinde sadece İtalya’nın nüfusu, bugünkü Türkiye topraklarında yaşayan nüfusun 5,4 katı olarak hesaplanmaktadır.
Tüm bölge 1913 yılında, bugünkü Türkiye topraklarında yaşayan insanların 8,8 katı insanı barındırmaktaydı.
2050 yılında ise tüm bölgenin nüfusu Türkiye nüfusunun altında olacağı tahmin edilmektedir.
Bugün Türkiye’nin 2,5 katı olan bölgenin ekonomik büyüklüğü, I. Dünya savaşının hemen öncesinde 18 kattı. 2050 yılı itibari ile ise tüm bölge ancak Türkiye’nin 1,5 katı ekonomik büyüklüğe sahip olacağı öngörülmektedir.
Etnik ve Dini Yapı
Bölgede konuşulan üç dil de Latin kökenlidir.
İnanç olarak da %70’in üzerinde insan Katolik mezhebine bağlıdır. Protestanlar %1 civarındadır. İkinci büyük inanç dinsizliktir. (%21) Yine de kültür bölgesi içinde orta Avrupa ile birlikte dinsizliğin en düşük olduğu 2. Bölge durumundadır.urumundadır.ür bölgesi içinde orta Avrupa ile birlikte dinsizliğin en düşük olduğu 2. bölge
Bölgede genel olarak Akdeniz iklimi hüküm sürer. Yazlar kurak ve sıcak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Alp dağlarına yakın olan İtalya’nın kuzeyinde, İspanya’nın iç kesimlerinde kara iklimi görülür.
Her üç ülkede de tarım ekonomi içinde önemli yer tutar. Ayrıca, turizm ödemeler dengesi bakımından önemlidir.
Bölge Ülkeleri Üzerine Notlar
İber Bölgesi
İspanya ve Portekiz, İber bölgesini oluşturur. Kültürel olarak İtalya’ya göre daha fazla ortak özellik gösterirler.
Pireneler Fransa ile İspanya’nın sınırını oluşturur.
Bölge halkı İber Yarımadasına gelen insanların karışmasından meydana gelmiştir. Bunlar Keltler, Fenikeliler, Kartacalılar, Romalılar, Yahudiler, Germen kabileleri, Araplar ve Berberilerdir.[2]
İspanya uzun yıllar İslam hakimiyetinde kaldı. 1000’li yıllarda başlayan Hristiyan kralların mücadelesi 1400’lerde tamamen bölgeye hakim olmalarıyla son buldu. Portekiz de Müslümanların hakimiyeti altındaydı. 1143 yılında bağımsız bir krallık haline geldi.
İtalya
Alp dağları ülkenin kuzey sınırını oluşturur.
Akdeniz'in en büyük iki adası Sicilya ve Sardinya da İtalya’ya bağlıdır. Sicilya’nın nüfusu 5 milyonu, Sardinya’nın nüfusu ise 1,6 milyonu aşar.
İtalya Roma imparatorluğunun merkeziydi. Roma’nın dağılmasından sonra 1861’e kadar birlik sağlanamadı.
Kaynaklar
[1]https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0spanya_tarihi
[2]Avrupa Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2012
Not: Tablo ve Grafikler Kültür Sayfası ekibi tarafından hazırlanmıştır.
