top of page

Balkanlar

​

Balkanlar, belki de dünyanın kültürel olarak en bölünmüÅŸ yerlerinden birisidir.

​

Balkan ülkelerinin büyük çoÄŸunluÄŸu Slav kökenli diller konuÅŸurlar ve çoÄŸunlukla Ortodoks inancını benimserler.

​

Dil konusunda 3 önemli istisnadan söz edilebilir: Bunlardan birincisi Yunanistan’dır. Yunanca Hint-Avrupa kökenli bir dil olmasına raÄŸmen, bölgeye Slavlardan 1500 yıl kadar önce gelmiÅŸlerdir. Romanya halkını oluÅŸturan Romenler de Hint-Avrupa dilli olsalar da Slav deÄŸildirler. Arnavutların kökeni ise tartışmalıdır. Bir görüÅŸe göre Arnavutça da Hint-Avrupa dillerinin en eski kollarından biridir. Bir diÄŸer görüÅŸe göre ise Hint-Avrupa kökenli bile deÄŸildir.

​

Din konusunda da yine iki istisnadan söz edilebilir. Birincisi Hırvatistan hatta belki Slovenya hem coÄŸrafi olarak Balkan toprağı sayılmalıdır, hem de Slav kökenli diller konuÅŸulmaktadır. Ama her ikisi de Katolik kültür bölgesinde kalmışlardır ve kendilerini onlara yakın hissetmektedirler. Ä°kinci istisna ise Ä°slam’dır. Bölge yüzyıllarca Osmanlı hakimiyetinde yaÅŸamıştır. Bosna-Hersek ve Arnavutluk Müslümanların çoÄŸunlukta olduÄŸu iki Balkan ülkesidir ve kültürel olarak Slav-Ortodoks kültürü ile çatışma içindedirler.  

​

Ayrımımızı CoÄŸrafi sınırlara göre deÄŸil, kültürel sınırlara göre yapıyoruz. Din konusunda farklılık gösteren bu dört ülke coÄŸrafi olarak Balkan ülkesi olmalarına raÄŸmen, kültürel bölge içine dahil edilmemiÅŸlerdir.

​

Yunanistan ise dil konusunda farklılığına raÄŸmen bu bölge içinde deÄŸerlendirilmiÅŸtir. Yunanistan klasik Yunan kültürünü yaÅŸamışlığı dolayısıyla Slav-Ortodoks kültüründen bazı farklılıklar gösterse de OrtodoksluÄŸun uzun yıllar liderliÄŸini yapmış olmalarından dolayı, Yunanistan’sız bir Ortodoks dünyası düÅŸünülemez. Hatta Ortodoksluk, Hristiyanlığın bir Yunan-Roma kültürü ile yorumu olarak tanımlanabilir.

​

Nüfus, Toprak ve Ekonomi

  

 

Bölgeyi oluÅŸturan 7 ülkenin toplam nüfusu 2015 yılı itibari ile Türkiye’nin %65’i kadar.

​

Bu ülkelerin sahip oldukları toplam alan da Türkiye’nin %75’i kadar.

 

7 Ülkenin toplam ekonomik büyüklüÄŸü Türkiye’nin %60’ına denk geliyor.

 

KiÅŸi başına düÅŸen milli gelirleri Türkiye ile yakın.

​

Nüfus ve Ekonominin Tarih Ä°çinde DeÄŸiÅŸimi 
​

 

2015 yılı itibari ile Türkiye’nin %65’i kadar olan toplam nüfusları, 1. Dünya Savaşının hemen öncesinde (Balkan SavaÅŸlarının hem sonrası olarak da okunabilir) o zaman Türkiye’nin 2 katına yaklaşıyordu. Bahsedilen nüfus Osmanlı devletinin tamamının deÄŸil, bugünkü Türkiye topraklarının nüfusu olarak deÄŸerlendirilmelidir. Ama Ä°mparatorluÄŸun bunun dışında büyük bir nüfusu da kalmamıştı.

​

2050 yılına kadar nüfus farkının daha da açılacağı ve 7 ülkenin toplam nüfusu Türkiye’nin %40’ına kadar düÅŸecek görülüyor.

​

1913’te bu ülkelerin ekonomik büyüklükleri de Türkiye’nin 2 katından fazlaydı. 2050 yılında ekonomik büyüklük de Türkiye’nin %40’ı kadar olacak.

​

Etnik Yapı ve Din

​

​

Etnik Yapı

  • Romanya ve Yunanistan hariç diÄŸer ülkelerin tamamında Slavlar baskın durumda. Ama bu iki ülke, Balkanların en büyük nüfuslu iki ülkesi olması dolayısıyla Slav nüfus oranı düÅŸük görünüyor.

  • Romenler Latin kökenli ve Romanya bölgenin en büyük nüfusuna sahip ülkesi

  • Yunanlılar da Slav kökenli deÄŸiller.

  • Slavlar, Romenler ve Yunanlılar Ari(Hint-Avrupa) kökenli topluluklar. Bunların dışında Romanya’da ve Sırbistan’da Ural kökenli Macarlar göz ardı edilmeyecek bir nüfus teÅŸkil ediyorlar. Ama Macarların, dil itibari ile farklı özelliklerini korusalar da büyük ölçüde SlavlaÅŸtıkları unutulmamalı.

  • Bulgaristan’da dikkate deÄŸer bir Türk nüfusu var.

 

Din

  • Kosova hariç tüm ülkelerde Ortodoks inancı baskın.

  • Yine tüm ülkelerde azımsanmayacak bir Müslüman nüfus göze çarpıyor.

​

 Not:   Tablo ve Grafikler Kültür Sayfası ekibi tarafından hazırlanmıştır.

Kültür Sayfası

bottom of page