​

Dünya Nüfusu içinde kültür bölgesinin payı, 1000’lerden beri düşüş eğiliminde. Bu tarih Türk-İslam hakimiyetinin başlaması ile uyumlu.

​

Dünya nüfusu içindeki pay, 2. Dünya savaşının hemen öncesinde artmaya başlamış görünüyor ve istikrarlı bir şekilde üstelik yüksek bir oranda artmaya devam ediyor.

 

Dünya Ekonomisi içinde kültür bölgesinin payı da nüfusla benzer bir şekilde artmış ama bu artışın bundan sonraki dönemde dünya ekonomisi ile uyumlu bir şekilde artacağı öngörülüyor.

​

Kuzey Afrika’nın Araplaşması

Kuzey Afrika olarak bilinen ülkelerin birinci derecede yerli halklarını, Mısır’da sadece Kiptiler oluştururken diğer bölgelerde Berberilerden oluşmaktaydı. Günümüzde bütün bu ülkeler birer Arap ülkesi olma görünümlerini 640’lı yıllarda başlayan Müslüman Arapların ilk fetihleri ile kazanmaya başladılar. [i]

​

Mağrip dendiğinde hiç şüphesiz akla ilk önce Berberiler gelmektedir.  [ii]

​

10. yüzyılın başında Fatımîler önce bugünkü Tunus’un Kayrevan şehri ve çevresine egemen oldular ardından ele geçirdikleri Mısır’a payitahtlarını taşımalarıyla bölgede büyük değişimler yaşandı. Zira ele geçirdikleri yerel idareler Fatımîlerin ezeli rakibi olan Abbasilerin idaresindeki Bağdat’a yaklaşmalarını istemiyorlardı. Kendilerine engel olan bu yerel güçleri cezalandırmak üzere onları Güney Mısır’da Said bölgesine sürdüler. Bunlardan Beni Hilal ve Beni Süleym isimli iki güçlü Bedevi Arap kabilesi 11. yüzyıl ortasında çekirge sürüleri gibi Kuzey Afrika’ya doğru göç etmeye zorlandılar. [iii]

​

Dört asırlık Müslüman Berberi medeniyeti neredeyse taş taş üstünde kalmayacak şekilde bunların elinde tahrip ettirildi. Mağrib’in tüm tarihi şehirleri boşaldı ve yerli halk dağlara ve çöllere çekildiler. Zaman içerisinde bir taraftan bu iki Arap kabilesi yörenin özelliklerinden, Berberler ise kendi itaat etmez tavırlarından vazgeçerek birbirlerine iyice kaynaştılar. Yerli halk kendi lisanlarını ve adetlerini korumakla birlikte Arapça’yı da yaygın şekilde öğrenip benimsedi.  [iv]

​

Berberiler; İslam’ın bölgede yayılmasına da hayli direnmişlerse de hızla Müslüman olmuşlardır. Hatta İslam’ın bayraktarlığını Araplardan alıp İspanya ve Portekiz’i, hatta Fransa’nın tamamına yakınını yarım asır içinde dize getirmişlerdi. Dünyanın en geniş çölünde yaşayan Tuareg, Tubu ve Mor kabileleri tamamen İslam’ı kabul etmişlerdir. Bu çölün güneyinde kalan ve “Sahel” denilen bugünkü bölge ülkelerinden Çad, Nijer, Nijerya, Ortaafrika, Kamerun, Mali, Burkina Faso, Fildişi Sahili, Benin, Togo, Gana, Gine, Gine Bissau, Sierra Leone, Liberya, Gambiya ve Senegal gibi ülkelerin halklarının İslamlaşmasında Berberiler birinci derecede katkı sunmuşlardır. [v]

​

Fatımîlerin önce Yukarı Mısır’a, ardından Mağrip’e zorla göç ettirdiği Beni Hilal ve Beni Süleym Arapları ilk defa Berberileri yerlerinden, yurtlarından ettiler. 11. yüzyılın ortalarına kadar ilk fetihçi Arapları kendi bünyelerinde sayıları az olduğu için kolayca eriten Berberiler 200 binden fazla bedevi Arap göçüne dayanamadılar. Sahile yakın yerlerden güney bölgelere çekilirlerken tarihi birçok özelliklerini de kaybettiler. Takip eden asırlarda yavaşa yavaş bedevi Araplarla Berberiler arasında yakınlaşmalar oldu ve iki büyük kavim arasında ciddi bir melez nüfus oluştu. Bu kaynaşma İspanya fethi ve sonraki asırlarda Endülüs’te iyice pekişti. [vi]

​

Ülkenin ismi olan “Mısır” kelimesi sadece Müslümanlarca kabul görmüş, buna karşılık özellikle Hıristiyan alemi buraya kelimenin batı dillerindeki karşılığı olan “Egypt”, yani “Kıpti” ülkesi demektedir. [vii]

​

​

​Kaynaklar

[i] Modern Ortadoğu Tarihi. Komisyon. Anadolu Ünv.:2013

[ii] Modern Ortadoğu Tarihi. Komisyon. Anadolu Ünv.:2013

[iii] Modern Ortadoğu Tarihi. Komisyon. Anadolu Ünv.:2013

[iv] Modern Ortadoğu Tarihi. Komisyon. Anadolu Ünv.:2013

[v] Modern Ortadoğu Tarihi. Komisyon. Anadolu Ünv.:2013

[vi] Modern Ortadoğu Tarihi. Komisyon. Anadolu Ünv.:2013

[vii] Modern Ortadoğu Tarihi. Komisyon. Anadolu Ünv.:2013