Anglosakson Nüfus Tarihi Üzerine Notlar
Colin McEvedy'nin Atlas of World Population History (Facts on File:1978.) adlı kitabından kısaltılarak çevrilmiştir.
İngiltere ve Galler
MÖ 6000’e kadar İngiltere Avrupa’nın parçası durumundaydı. Muhtemelen avcılar yaz aylarında gelip kışın çıkıyorlardı. Buzulların erimesiyle birlikte MÖ 5500’lerde deniz seviyesi yükseldi ve kıta ile araya deniz engeli girdi.
MÖ 2000’de nüfus 50.000, MÖ 1000’de ise 100.000 civarında olmalı.
Demir çağı ile birlikte adaya gelen göçler ile daha iyi tarım yöntemleri de getirildi ve nüfus artış hızı yükseldi. MÖ 500’de 200 bine, MS 1’de ise 600 bine ulaşıldı. Ülkenin güneyinde tarımcı köy yerleşimleri ortaya çıktı.
Roma fetihleri İngiltere’ye kanun ve düzeni getirdi. Nüfus artışı devam etti. 4. Yüzyılda 800 bin kişiye ulaşıldı. Ama 5. Yüzyılda Roma’nın çöküşü ile birlikte kanun ve düzen de kayboldu.
Germen kökenli Anglo-Sakson istilacılar adaya geldiler ve yerli halkı batıya doğru göçe zorladılar. Güney ve doğu bölgeleri Germen istilacıların kontrolüne geçti. Yerli halk, ıssız olan ve adanın çeyreğini oluşturan Galler bölgesine göçtüler.
MS 700’de nüfus 600 bini ancak buluyordu. Bunu 100 bini, 450-550 yılları arasında adaya göç eden germen kökenli Ango-Sakson’ların torunlarıydı.
1000’de nüfus 1.5 milyonu aştı. 1100-1300 yılları arasında nüfus artış hızı daha da arttı ve nüfus 3.75 milyona ulaştı. Veba salgını ile birlikte 1400’de nüfus 2.5 milyona düştü.
18. yüzyılın sonlarında demografik devrim geldi: nüfus artışı eğrisi, sanayileşme ve kentleşmenin etkisiyle yukarıya doğru döndü. 1750'de 6 milyondan itibaren nüfus 1800'de 9.2 milyon (% 50 artış) ve 1850'de 18 milyon (%100 artış) oldu. İkinci yarıda ya da 19. yüzyılda hafifçe gevşeklik yaşandı. %75’lik artışla 1900’de nüfus 33 milyona ulaştı.
1850-1950 dönemi için neredeyse tümü Kuzey Amerika'ya veya Avustralya'ya giden yaklaşık 8 milyonluk göçmene karşılık yaklaşık 5 milyonluk bir içe göç yaşandı. 1950-1962 yılları arasındaki durum tersine döndü: Özellikle Karayipler ve Hint alt kıtasından gelen göç yaklaşık 0.5 milyon fazla verdi. Karayipler, 60 Hint alt kıtası kökenli beyaz olmayan bir nüfus 1.75 milyonu buldu.
İskoçya
Buzulların yeterince küçüldüğü MÖ 9000’lere kadar İskoçya’da insan yaşamı yoktu. MÖ 3000’de yaşayanların sayısı birkaç yüzü geçmiyordu. MÖ 2000’de 2500 kişiyi bulmuş olsa gerek. 1. binyıl içinde 100 bin kişiye ulaştı. Bu insanlar alçak düzlüklerde yaşıyorlardı. Garnizonları desteklemek zor olduğundan, Romalılar yüksek bölgeleri ele geçirmeye çalışmadılar.
Ortaçağda İskoçla bir ulus haline geldiler. Veba salgınından önce 0.5 milyonu bulmuştu. 1600-1700 yılları arasında 1 milyona ulaşıldı.
Sanayi devrimi ile birlikte artış hızlandı. Nüfus 1850'de 3 milyonun biraz altındaydı, 1900'de 4-5 milyona yükseldi, 5 milyona ise ancak 1950'de ulaşıldı
İrlanda
İrlanda nüfusu İngiltere’den düşüktü. MÖ 1. Binde yüzbini aşması pek muhtemel görünmüyor. 1. Yüzyılın başında 0.3 milyon olan nüfus 13. yüzyılda 1 milyonu aştı. Bu aşamada ada üzerindeki İngiliz baskısı arttı.
İrlanda'nın dini reform yolunda İngiltere'yi takip etmeyi reddetmesi, bir dizi vahşi savaşa yol açtı. Yerlilerin bir kısmı göçe zorlandı ve yerlerine 100.000 Protestan yerleştirildi.
Nüfus, 18. yüzyılda iki katına çıkarak 5.25 milyona, 1850 yılında da 10 milyona ulaştı. Bu endişe vericiydi çünkü endüstrileşmiş ekonomisi ve hızla büyüyen kentleri ile İngiltere benzer bir artış gösterebilirdi ancak İrlanda'da ne sanayi ne de kentleşme başlamıştı. 1845’te nüfusun 1/4'ü işsizdi ve kışın açlık başlamıştı.
1800 yılından beri 1 milyonu Amerika’ya, 0.5 milyonu İngiltere’deki fabrikalara olmak üzere 1.5 milyon kişi İskoçya dışına göç etmişti ama yeterli değildi. 1851 yılında 0.75 milyon kişi açlıktan öldü. 1846-51 yılları arasında 1 milyon kişi, 1851-1900 yılları arasında da 3 milyon kişi ülke dışına göç etti. 19. Yüzyıldaki toplam göç 5 milyona ulaşmıştı. 1845’te 8.5 milyon olan ada nüfusu, 1900’e gelindiğinde 4.5 milyona düşmüştü.
