DoÄŸu Afrika Ülkeleri Üzerine Notlar

SUDAN
Yer Åžekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Nil nehri ve onun yan kollarının suladığı geniÅŸ Sudan toprakları, aslında yüksek platolar ve ovalardan ibarettir. Güneyden kuzeye doÄŸru üç farklı iklimin görüldüÄŸü ülkede, Nil nehri ve kollar, tarımın can damarını oluÅŸtururlar.[1]
​
Ülkenin batısı, güneyi ve doÄŸusu, bazı yerleri 3000 m’ye kadar ulaÅŸabilen daÄŸlar ve tepelerle çevrilmiÅŸtir. Güneybatıda Nil Havzası ile Kongo Havzasını yine bu daÄŸlar ayırmıştır. [2]
​
Nil, ülke boyunca akar. Önceleri Beyaz Nil ve Mavi Nil adında iki büyük kol halinde, Hartum’a kadar gelirler ve burada birleÅŸerek esas Nil’i meydana getirirler. Beyaz Nil Viktorya Gölünden doÄŸar. Mavi Nil ise, Lana Gölünden doÄŸar. [3]
​
Sudan’ın sadece kuzeyi daÄŸsız olup, açık ve geniÅŸ çölün baÅŸlangıcıdır. Nil Nehrinin doÄŸusunda kalan çöllere Nubian Çölü ve batısında kalanlarına ise Libya Çölü adı verilir. Ülkenin %24’ü çöldür. [4]
​
Tarih
Önceleri Nubia diye bilinen Kuzey Sudan bölgesinde, ilk yaÅŸayanlar zenci kabilelerdir. Bundan sonra 18. yüzyıla kadar Mısırlı Kabileler idaresinde kalmıştır. 1825-1843 yılları arasında, Osmanlı valileri tarafından yönetilmiÅŸtir. 1863 yılında, Mısır Hidivi İsmail PaÅŸa, Sudan topraklarını kontrolü altında tutmuÅŸtur. 1898’de Anglo-Mısırlıların (Mısırlı İngilizlerin) iÅŸgali baÅŸlamıştır. 1956 yılında ise, bağımsız bir devlet olmuÅŸtur. [5]
​
Sosyal Yapı
Sudan nüfusunun en önemli özelliÄŸi dini ve dilsel çeÅŸitliliÄŸe sahip olmasıdır. Ülkede 19 deÄŸiÅŸik etnik grup bulunmaktadır. Araplar nüfusun en büyük kısmını (%40) oluÅŸturmaktadır, ülkenin resmi dini olmasına raÄŸmen ülkede yaÅŸayan halkın sadece %60'ı Müslüman’dır. Etnik yapı itibariyle kuzeyde genellikle Araplar ve Nubianlılar, güneyde ise Nilotikler, Sudanlılar ve Zenciler yaÅŸar. [6]
​
Kuzey bölgede yaÅŸayan insanların tamamına yakın bir bölümü Müslüman’dır. Hemen hemen hepsi Arapça konuÅŸur. Bunlar çoÄŸu göçebe veya yarı göçebedirler. Eski KuÅŸ kabilesinin devamı olan Nubianlılar da Müslüman olup Arapça bilirler. Kendi asıl yerli dillerini ve lehçelerini de konuÅŸurlar. Bunlar genellikle avcılık, balıkçılık ve hayvancılık yapar. [7]
​
Sudan’ın kuzey bölgeleri genellikle, Arapça konuÅŸurken güney bölgelerde hâkim bir dil yoktur. AÅŸağı yukarı 80 lehçe çeÅŸitli bölgelerde konuÅŸulmaktadır. Güneyin bu insanları iki ana gruba ayrılabilir: Nil Nehri havzasında yaÅŸayan Nilotikler ve diÄŸer bölgelerdeki Nilotik olmayanlar. Nilotikler esas itibariyle Dinka, Nuer ve Shilluk kabilelerinden meydana gelmiÅŸtir. Dinkalar güneyde kalabalık kabiledir. [8]
​
Nilotikler, Nilotikçe konuÅŸurlar. ÇoÄŸu Müslüman'dır. Çok az bir kısmı Animist ve Hıristiyan’dır. Hayvancılık ve tarım yaparlar. Nilotik olmayanların içinde en kalabalığı Kongo ve Nil havzaları arasında yaÅŸayan Azendelerdir. ÇoÄŸunlukla avcılık ve çiftçilik yaparlar. ÇeÅŸitli Sudan lehçeleri konuÅŸan daha birçok kabile mevcuttur. [9]
​
Sudan halkının okuma-yazma oranı % 20 dolayındadır. [10]
​
Sudan Cumhuriyetinin baÅŸkenti Hartum'dur. Nil Nehri kıyısında yer alan Hartum’un ÅŸehir nüfusu 2008'de 2.203.987 kiÅŸi civarındadır. [11]
​
Sudan, demokratik bir Cumhuriyet olmasına raÄŸmen bağımsızlığından bu yana genelde darbe sonucunda baÅŸa geçen askeri idareler tarafından yönetilmiÅŸtir. [12]
​
Ekonomi
Sudan Afrika kıtasındaki en büyük ülkedir. Ülkenin büyük bir kısmı düzlüktür. Kuzey’de yaÄŸmurlu mevsim daha kısadır. Sudan’ın topraklarının %50’si tarım arazisidir. [13]
​
Sudan’ın toplam yüzölçümünün %25’ini geniÅŸ otlaklar oluÅŸturur. Afrika ülkeleri arasında yetiÅŸtirilen hayvan sayısı itibariyle, Devede birinci, sığır ve keçide ikinci ve koyunda üçüncü sırada yer alıyor. Sudan, Afrika ve Arap ülkeleri içerisinde hayvan sayısı bakımından en zengin ülkelerden birisidir. Canlı hayvan, et ve deri Sudan'ın ihracatında önemli bir yer tutmaktadır. [14]
​
Ülkede madencilik sektörü, küçük iÅŸletmeler halinde deÄŸerlendiriliyor ve daha ziyade yarı iÅŸlenmiÅŸ veya iÅŸlenmemiÅŸ olarak ihraç ediliyor. Krornit, manganez, mermer, alçıtaşı, tuz ve mika çıkarılıp ihraç edilen baÅŸlıca madenler. Petrol, bakır, çinko, altın, gümüÅŸ, demir, tungsten ve uranyum bakımından çok zengin olduÄŸu belirtiliyor. [15]
​
Sudan’da petrol üretimi 1960’lı yıllarda off-shore (Kızıldeniz) alanlarda baÅŸlatılmıştır. [16]
​
Bölünme Süreci
Bölünmenin izlerini sömürge dönemlerine kadar indirmek gerekir. Çünkü sömürgeci devletler, daha ziyade Sudan’ın güneyine yerleÅŸtiler ve kabileler arasında misyonerlik faaliyetlerine hız verdiler. Ve İngiliz kültürünü ve dinlerini yerleÅŸtirdiler. Kuzey Sudan ise, İslamiyet’in güçlü etkisi altında olduÄŸundan, Kuzey Sudan’da baÅŸarı saÄŸlayamadılar. Bu nedenle, Sudan’ın kuzeyi ile güneyi arasında kalan bölge, İslam ile Hristiyanlığın çarpışma alanlarından biri olmuÅŸtur. [17]
​
1956 yılında, Sudan sömürgecilikten kurtulurken, kabilelerin kimliklerinden doÄŸan haklarını istemesi desteklenmiÅŸtir. İşte bu nedenledir ki, bağımsızlığa kavuÅŸtuÄŸu 1956 yılından itibaren Güney Sudan'daki ayrılıkçı güçler (Güney Sudan Özgürlük Hareketi=SSLM) silahlı mücadeleye giriÅŸmiÅŸlerdir. 17 yılı süren bu mücadelenin sonucunda, barış anlaÅŸması imzalamak zorunda kalınmıştır. 1983 yılında, Güney Sudan yeniden savaÅŸ baÅŸlatmış ve bu savaÅŸ 22 yıl devam etmiÅŸtir. [18]
​
Güney ile olan gerilla savaşı, 2005 yılına kadar devam etmiÅŸtir. 22 yıllık savaÅŸ sürecinde, 2 milyon insan savaÅŸta hayatını kaybetmiÅŸtir. On binlerce n sakat kalmış ve 4 milyondan fazla insan göç etmek zorunda kalmıştır. [19]
​
Ömer el-BeÅŸiri, baÅŸta A.B.D ve İsrail olmak üzere. Batılı ülkeler tarafından istenmeyen adam ilan edilmiÅŸ ve dünya kamuoyunda yalnız bırakılmıştır. Ömer el-BeÅŸiri, BM kararıyla soykırım yaptığı gerekçesiyle, sanki teröristmiÅŸ gibi hakkında tutuklama kararı çıkarılan ilk devlet baÅŸkanı olmuÅŸtur. [20]
​
Güney Sudan, 2005’te özerkliÄŸini ilan etmiÅŸtir. [21]
​
CİBUTİ
Yer Åžekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Üç farklı doÄŸal yapıya sahiptir. Kıyı bölgesi ile yüksek yayla bölgesini en yüksek noktası 1500 m'yi bulan daÄŸlık bölge ayırmaktadır. Yayla bölgesi yer yer derin vadilerle bölünmüÅŸ vazıyettedir.[25]
​
Sıcak ve kurak bir iklime sahiptir. [26]
​
Tarih
Asya ile Afrika kıtası arasında eski çaÄŸlarda meydana gelen göçlerde geçiÅŸ noktası olan Cibuti, 8 ve 10. asırlarda İslam orduları tarafından fethedilmiÅŸ yerli halk İslamiyet’i kabul etmiÅŸ ve 1862’ye gelinceye kadar baÅŸlarındaki Kabile reislerinin idaresinde İslam devletlerine tâbi olmuÅŸlardır. [27]
​
1862’de Fransızlar çalışmaları tamamlanmakta olan SüveyÅŸ kanalından geçerek gemilerin kontrolünü elinde tutmak için Cibuti’yi sömürge bölgesine dâhil ettiler. 1869'da SüveyÅŸ kanalının açılması ile Cibuti’nin stratejik önemi artmıştır. [28]
​
1957 yılında içiÅŸlerinde bağımsızlık kazanan Cibuti, 1977’de bağımsızlık tanımıştır. [29]
​
Sosyal Yapı
Nüfusun çoÄŸunluÄŸu Afar ve İssa halkı teÅŸkil eder. Bunlardan Afarlar HabeÅŸ, İssalar ise Somali asıllıdır. Afarlar ve İssalar arasında, sık sık çatışma meydana gelmektedir. Bu iki grup otlakları paylaÅŸamadıkları gibi, Afarlar Etiyopya, İssalar ise Somali ile birleÅŸmek istemektedirler. [30]
​
Halk genellikle baÅŸkent olan Cibuti’de yaÅŸamaktadır. [31]
​
Ekonomi
Cibuti ekonomisinin temel dayanağını, Kızıldeniz ile Hint Okyanusu arasında transit geçiÅŸ yapan gemiler teÅŸkil eder. BaÅŸkentteki liman dünya deniz ulaşımında önemli bir uÄŸrak yeridir. Gemi onarımı tezgâhlan ve ikmal depoları, transit geçiÅŸ yapan gemilerden döviz kazanmasına sebep olur. [32]
​
Sulanabilen az bir miktar arazide sebze ve hurma yetiÅŸtirilir. Hayvancılıkla uÄŸraÅŸan göçebe halk genellikle koyun, keçi ve deve besler. Kıyılarda oturanların bazıları balıkçılıkla geçinmektedirler. Kıyılarda balıkçılık ve inci avcılığı da yapılmaktadır. [33]
​
ERİTRE
Yer Åžekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Etiyopya yüksek platosunun, doÄŸu ve batıda alçak ovalarla çevrili kuzey uzantısı Eritre topraklarına girer. [34]
​
Tarih
Eritre toprakları, Aksum Krallığının hâkimiyet bölgesindeyken 950’li yıllarda Etiyopya Krallığına baÄŸlanmıştır. Bölge, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Özdemir PaÅŸa tarafından fethedilmiÅŸtir. Osmanlı hâkimiyeti, bölgenin 1889’da İtalyanların eline geçmesiyle sona ermiÅŸtir. [35]
​
İngiltere, 1940 yılının sonunda SüveyÅŸ yolunu açmak amacıyla İtalya DoÄŸu Afrika’sını parçalamak için harekete geçmiÅŸtir. Fransızların desteÄŸi ile 1941 yılında Eritre topraklarını ele geçirmiÅŸtir. İkinci Dünya Savaşından 1952 ye kadar İngiltere hâkimiyeti altında kalan Eritre aynı yıl özerk bir bölge olarak Etiyopya’nın meydana getirdiÄŸi federasyona katılmıştır. [36]
​
Eritre 1960’lı yıllarda Etiyopya’nın eyaleti hâline getirilmiÅŸtir. Bunun üzerine, bu karara karşı çıkan Eritre KurtuluÅŸ Cephesi adlı gerilla teÅŸkilâtı kurulmuÅŸtur. Bir süre sonra da aynı amaçlı farklı siyasi ideolojileri temsil eden birkaç örgüt daha ortaya çıkmıştır. Bu örgütlerin Etiyopya’dan ayrılarak bağımsız bir devlet kurmak amacıyla, İmparator Haile Sclasiye kuvvetlerine karşı sürdürdükleri gerilla savaşı, 1974'te yapılan askeri darbenin ardından daha ÅŸiddetlenmiÅŸtir. Ama yeni yönetimin 1977 sonrasında aldığı sert tedbirler gerillaları önemli ölçüde geriletmiÅŸtir. Gerilla örgütleri, 1985’te birleÅŸmiÅŸlerdir. Bu tarihten sonra hızla güçlenen gerillalar, 1991 Mayısında Addis Ababa’yı ele geçirmiÅŸlerdir. Etiyopya Devlet BaÅŸkanı Mariam ülkeden kaçmıştır. Etiyopya Devrimci Demokratik Halk Cephesi geçici hükümet kurması üzerine Asmara'da Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi de Eritre'de özerk yönetim kurmuÅŸtur. [37]
​
1993’te yapılan halk oylaması neticesinde bağımsızlığını kazanan Eritre’de, Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi lideri İsayas Afevverki baÅŸkanlığında hükümet kurulmuÅŸtur. [38]
​
Sosyal Yapı
Ülke nüfusu, çeÅŸitli etnik ve dini gruplardan meydana gelir. Güneydeki yüksek bölgelerde Tigrinya dilini konuÅŸan Hıristiyan Koptlar, kuzeydeki yamaçlarda Tigre dilini konuÅŸan Müslümanlar, kıyıdaki çöllerde Saho ve Danakili dillerini konuÅŸan kabileler yaÅŸar. Kıyı ve Sudan sınırına yakın bölgelerde Arapça, baÅŸkent Asmara dolayında da yaygın olarak İtalyanca konuÅŸulur. [39]
​
Ekonomi
Eritre ekonomisi birinci derecede tarım ve hayvancılığa dayanır. Nüfusun %85'i kırsal alanda yaÅŸamakta, bunların çoÄŸu hayvancılıkla uÄŸraÅŸmaktadır. [40]
​
ETİYOPYA
Yer Åžekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Etiyopya genelde daÄŸlık ve platolarla kaplı bir ülkedir. [41]
​
Ülkeyi yaklaşık kuzey-güney yönünde “Rift Vadisi” denilen büyük bir kırık hattı kesmektedir. [42]
​
Rift vadisi çöküntü hendeÄŸinin batısında merkez platosu yer alır. Genelde 2000 m’nin üzerinde olan bu plato aynı zamanda nüfusun yoÄŸun olduÄŸu bir bölgedir. Çöküntü hendeÄŸinin doÄŸusunda kalan plato alanı Somali Platosudur. [43]
​
Mavi Nil ülkenin en önemli gölü olan Tana Gölünden doÄŸmaktadır. [44]
​
Günümüzde yakıt olarak ormanların kesilmesiyle sadece güneybatıdaki geçit vermeyen ormanlar kalmıştır. Alçak yerlerde step ve savanlar hâkimdir. [45]
​
Tarih
Etiyopya, bilhassa miladın ilk yıllarından beri köklü bir geleneÄŸi olan Afrika’nın en eski bağımsız devletidir. Gayri safı millî hâsıla ile kiÅŸi başına düÅŸen doktor, araba sayısı gibi deÄŸerler yönünden diÄŸer Afrika ülkelerinden geridir. Tarihî çaÄŸlar içinde ilk yerleÅŸenler Hami ve Sudanlı soyundan kabilelerdir. Miladi birinci yüzyılda kurulan Aksum Krallığı 7. yüzyılda yıkılmıştır. [46]
​
Bu sırada Kızıldeniz in iki yakasının Bizans müttefiklerinde olmasını istemeyen İranlılar 572 yılında Aksum Devletine son verdiler. Hz. Muhammed (s.a) zamanında, Mekke’nin ticari hayatının geliÅŸmesiyle HabeÅŸistan önem kazanmıştır. Bu zamanda bazı Müslümanlar buraya göç ettiler. Kızıldeniz kıyılarında İslamiyet yayılınca, Aksum Krallığı güneye doÄŸru kaymıştır. 1285 yılında Müslüman HabeÅŸistan Devleti kurulmuÅŸtur. On altıncı yüzyılda Arapların bu ülkeye yaptığı seferler karşısında ülkenin tamamen Müslüman olmasını önlemek için Portekizlilerden yardım istendi. [47]
​
Portekizliler bunu fırsat bilerek ülkeye hâkim olmuÅŸturlar. Bir ara derebeyleriyle din adamları arasındaki anlaÅŸmazlıklarla ülke sarsıntı geçirmiÅŸse de Portekiz ve İtalyan kiliselerinin çalışmaları ile 1855’te Müslüman hâkimiyetine son verilmiÅŸtir. [48]
​
1935 yılında Mussolini zamanında İtalyanlar ülkeyi iÅŸgal etmiÅŸse de İkinci Dünya Savaşı sonunda çekilmek zorunda kalmışlardır. [49]
​
Haile Selâsiye 1975 yılına kadar baÅŸta kaldı ve uzun suren iktidarı sırasında HabeÅŸistan’da bulunan Müslümanlara dini, siyasi, kültürel çeÅŸitli baskı ve zulümler yapmıştır. [50]
​
1975’te askeri bir darbe ile iktidardan uzaklaÅŸtırılmıştır. Ülkede yeni idareyi kuran hükümet, sol olduÄŸundan, Rusya ile her sahada yakın iliÅŸkiler içine girmiÅŸtin Müslümanlara yapılan baskı ve zulümler bu hükümet zamanında da artarak devam ettiÄŸinden Eritreli Müslümanlar ile hükümet kuvvetlen arasında çarpışmalar zaman zaman ÅŸiddetlenerek devam etmiÅŸtir. 1987’de yeni Anayasa kabul edildi ve yapılan seçimler sonunda askeri yönetime son verilerek komünist parti iktidar olmuÅŸtur. [51]
​
1987’de kabul edilen anayasa ile seçimler yapılarak demokrasiye geçildi. [52]
​
1974’ten bu yana Etiyopya’yı idare eden askeri cunta lideri bilâhare devlet baÅŸkanı Albay Haile Mariam Mengitsu’nun ülke dışına Haziran 1990’da kaçışından sonra; Etiyopya Halk KurtuluÅŸ Cephesi liderliÄŸindeki (Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi, Tigre Halk KurtuluÅŸ Cephesi ve Oromo Özgürlük Cephesi) büyük direniÅŸ grubu Etiyopya iktidarını ele geçirmiÅŸtir. Yüzde 70’i Müslüman olan Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi 30 yıldır iÅŸgal altında olan Eritre’yi kurtardı, baÅŸkent Asmara ile Kızıldeniz’deki Assab ve Massawa liman ÅŸehirlerini de kontrolleri altına almıştır. 1993’te yapılan halk oylaması neticesinde Eritre bağımsızlığını kazanmıştır. [53]
​
Sosyal Yapı
Arabistan’dan gelerek buraya yerleÅŸen Hâmîler ve Sâmî Amharalar Etiyopya’nın en büyük etnik gruplarını meydana getirirler. Nüfusun % 35’ini meydana getiren Amharalar ülkede söz sahibidirler. [54]
​
Oromolar, Amharalar, Tigreler, Sidamolar, Shankellalar, Somalililer, Atarlar ve Gurageler Etiyopya topraklarında yaşayan belli başlı etnik topluluklardır. Bunlardan Oromalar yaklaşık %40 oranla Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubunu oluştururlar. Daha sonra ise yaklaşık %30'luk bir orana sahip olan Amhara ve Tigreler gelir. [55]
​
Etiyopya insanların dini inanışı bakımından kabaca Müslüman (%50) ve Ortodoks Hıristiyan (%40) olarak ikiye ayırmak mümkündür. Ülkede ayrıca %10 oranında Animist bir topluluk ve çok büyük bir kısmı İsrail devletinin kuruluÅŸundan sonra Filistin'e göçmüÅŸ olsa da bir miktar da FalaÅŸa Yahudisi bulunmaktadır. [56]
​
İşsizlik oranı %40 seviyelerindedir. Halkın % 90’ı köylerde yaÅŸamaktadır. EÄŸitim ve öÄŸretim çok geri olup halkın ancak % 3,7’si okuma yazma bilmektedir. [57]
​
BaÅŸkent Addis Ababa, 2008’de nüfusu 3.144.918 kiÅŸidir. 80 farklı dilin konuÅŸulduÄŸu ÅŸehirde Hıristiyan, Müslüman ve Yahudi toplulukları yer alır. [58]
​
Ekonomi
Ekonomisi tarıma dayalı olan Etiyopya, topraklarının %50’sinde Tarım yapılmaktadır. Fakat tarım araç ve gereçleri çok ilkel olduÄŸundan yüksek seviyede ürün alınmaz. [59]
​
Kahve, Etiyopya ekonomisi için son derece önemlidir. [60]
​
Etiyopya hayvancılıkta Afrika’da birinci, dünyada ise dokuzuncu sırada yer almaktadır. [61]
​
Etiyopya'da bulunan fabrikalar dokuma, deri, mobilya, çimento, kimyevî maddeler ve sigara üzerinedir. Sanayinin geliÅŸmesi için gerekli olan enerjiden yoksundur. [62]
​
SOMALİ
Somali, adını Hz. Muhammed (s.a) ’in soyundan gelen Somali ailesinden alır. Resûlullâh (s.a) zamanında, Mekkeli müÅŸriklerin zulüm ve iÅŸkencelerinden dolayı Cafer bin Ebu Talib önderliÄŸindeki Müslümanların hicret ettiÄŸi ve İslam'ın Afrika’ya ilk yayıldığı yer bu ülkedir. O zamanlar Somali diye bir ülke yoktu ve burası HabeÅŸistan’a (Etiyopya) ait olduÄŸu için, HabeÅŸistan’a hicret denilir. Ancak hicret edilen coÄŸrafya, sanıldığı gibi bugünkü Etiyopya deÄŸil, Somali’dir. [63]
​
Tarih
Ülke, önceleri Baharat Ülkesi” olarak biliniyordu. Bölgeye ilk olarak 750 yılında Galyalıların geldiÄŸi tahmin edilmektedir. Onuncu yüzyılda, Müslüman Arap orduları İslamiyet'i yaymak için bu ülkeye de gittiler. Ülkeye yerleÅŸen Müslümanlar bölgede bir süre Somali Sultanlığını kurdular. On altıncı yüzyılda Somali Sultanlığı, Etiyopya topraklarına girmiÅŸtir. Portekiz'den yardım alan Etiyopya 1542'de Müslüman ordularım ağır yenilgiye uÄŸrattı. Aynı dönemde Somali’nin kuzey kıyılarının bir bölümü resmen Osmanlı egemenliÄŸinde bulunuyordu. [64]
​
On dokuzuncu yüzyılda batılı devletlerin Afrika ülkelerini sömürge haline getirmeleri büyük rekabete sebep olmuÅŸtur. Somali’yi 1839’da iÅŸgal eden İngilizler sömürgelerine ekledilerse de Fransa ve İtalya ile yapılan savaÅŸlar neticesinde 1884’te İtalya bölgeyi ele geçirdi ve yapılan anlaÅŸmalar neticesinde 1885'ten 1927 yılına kadar İtalyanlar ülke topraklarını iÅŸgal altında tuttular. [65]
​
1949 yılında BirleÅŸmiÅŸ Milletler, Somali'nin bağımsızlığını onayladı ve ertesi yıl İtalyanlar ülkeden geri çekilmek zorunluluÄŸunda kaldılar. [66]
​
1977 yılında Somali ile komÅŸusu Etiyopya’nın arası Ogaden bölgesi yüzünden açılmıştı. Etiyopya’ya yardım etmek üzere Sovyet birlikleri bölgeye geldiler. Bu arada 11.000 Kübalı asker getirildi ve Somali aleyhine olmak üzere bölgede olaylar çıkarıldı. Sovyet yardımı ve desteÄŸi de olunca Somali birlikleri ve Etiyopya’daki Somalili gerillalar maÄŸlup edilmiÅŸtir. [67]
​
Somali’de 1991 yılında diktatör Muhatnmed Siyad Barre’nin devrilmesinden buyana ülkeyi kontrol edebilen bir merkezi hükümet kurulamamıştır. [68]
​
Somali uzun yıllardır bir iç savaÅŸ ve kaos yaÅŸamakta olan bir ülke olmuÅŸtur. Ülkenin kuzey kısmı Somaliland adıyla bağımsızlık ilan etmiÅŸse de hiçbir ülke tarafından tanınmış deÄŸildir.
​
2006’da Somali'ye giren Etiyopya ordusu. İslamcı militanların hükümeti devirmeye çalışmasından kaynaklanan iktidar boÅŸluÄŸunu doldurmayı amaçladığını belirtilmiÅŸtir. İki yıldan beri İslamcı militanlarla Somali güvenlik güçleri ve Etiyopya ordusu arasındaki savaÅŸ sürmüÅŸtür. Çatışmalarda yaklaşık 16 bin sivilin öldüÄŸü tahmin edilmektedir. Yerlerinden olanların sayısı da bir milyonu bulmaktadır. [69]
​
Etiyopya, askerlerini Somali hükümeti ile militanlar arasında anlaÅŸma saÄŸlanmasından sonra 2009 yılı Ocak ayının başında geri çekmeye baÅŸlamış ve tamamen geri çekilmiÅŸtir. [70]
​
İslami Mahkemeler BirliÄŸi, 31 Ocak 2009, Somali'de yeniden iktidar olmuÅŸtur. BirliÄŸin baÅŸkanı Åžeyh Åžerif Yusuf Ahmed, Cibuti'de yapılan seçimde 293 milletvekilinin oyunu alarak yeniden devlet baÅŸkanı olmuÅŸtur. [71]
​
Sosyal Yapı
Ülkede, halkın % 95’ini Somalililer oluÅŸturuyor. Aslında bu topluluk; Hami kökenlidir ve OrtadoÄŸu’da yaÅŸayan KafkasyalI bir grubun soyundan gelir. Somali dili konuÅŸulur. [72]
​
Somali devletinin baÅŸkenti olan MogadiÅŸu nüfusu 2008’de 1.609.050 kiÅŸidir. [73]
​
Ekonomi
Somali’nin geçim kaynakları, tarım ve hayvancılığa dayanıyor. Ülkede sık sık görülen kuraklıklar, açlığa neden olmaktadır. [74]
​
Ülkede son yıllarda yapılan araÅŸtırmalar sonucu, önemli maden yatakları (demir, uranyum, alçıtaşı, manganez) keÅŸfedilmiÅŸtir. Ancak bugün bunlar, henüz iÅŸletmeye açılmamıştır. [75]
​
SaÄŸlık ÅŸartları çok kötü durumdadır. Dünyada halen çiçek hastalığının görüldüÄŸü tek ülke, Somali’dir. [76]
​
​
Kaynaklar
[1] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[2] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[3] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[4] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[5] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[6] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[7] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[8] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[9] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[10] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[11] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[12] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[13] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[14] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[15] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[16] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[17] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[18] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[19] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[20] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[21] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[22] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[23] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[24] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[25] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[26] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[27] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[28] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[29] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[30] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[31] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[32] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[33] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[34] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[35] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[36] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[37] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[38] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[39] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[40] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[41] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[42] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[43] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[44] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[45] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[46] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[47] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[48] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[49] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[50] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[51] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[52] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[53] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[54] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[55] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[56] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[57] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[58] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[59] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[60] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[61] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[62] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[63] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[64] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[65] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[66] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[67] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[68] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[69] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[70] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[71] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[72] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[73] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[74] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[75] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[76] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[77] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[78] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[79] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[80] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[81] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[82] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[83] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[84] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[85] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[86] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[87] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[88] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[89] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[90] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[91] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[92] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[93] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[94] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[95] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[96] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[97] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[98] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[99] Afrika CoÄŸrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013