Güney Afrika Ülkeleri Üzerine Notlar
MALAVİ
Yer Şekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Malavi toprakları, kuzeyden güneye doğru gittikçe yükselen yayla ve dağ silsilelerinden meydana gelir. [83]
Genel olarak tropikal iklimin tesiri altındadır. [84]
İnce ve uzun bir şekli olan Malavi (Nyasa) Gölü, ülkenin hemen hemen bütün doğu sınırlarını kaplar. [85]
Yüksek ve çok yağış alan bölgeler, savanalar ve kalın yapraklı ağaçlar bakımından oldukça zengindir. Malavi Gölünün Körfez kıyıları ise tropikal ormanlarla kaplıdır. Bütün bu ormanlar, ülkenin yaklaşık % 20’sini kaplar. [86]
Tarih
Malavi, 13 ve 16. yüzyıllar arası yaşamış olan, Malavi İmparatorluğu ile başladığı kabul edilmektedir. Buna göre bölgenin ilk sakinleri, Bantuların bir kolu olan Şisvalardır. 17. yüzyıldan itibaren ülke, Portekizlilerin, İskoçların ve İngilizlerin saldırılarına maruz kalmaya başlamıştır. [87]
1891 yılından 1964 yılına kadar, İngiliz işgali altında kalmıştır. Bu tarihte, İngiliz Milletler Topluluğu içinde bağımsız bir devlet olmuştur. 1966’da cumhuriyet ilan olmuştur. [88]
Sosyal Yapı
Malavi nüfusunun çoğunluğunu, Bantu yerlileri teşkil etmektedir. [89]
Nüfusun % 10’luk bir bölümü şehir merkezlerindedir. Nüfus yoğunluğu yüksek bir ülkedir. [90]
Ülkede yaşayanlardan Chevva'lar nüfusun büyük bir kısmını oluşturur, Nyanja kabilesi, Tonga'lar, Zulu kökenli Ngoni'Ier, Tumbuka'lar ve çoğunluğu Müslüman olan Yao'lar diğer gruplardır. [91]
Resmî dil İngilizce ve halkın % 90’ının konuştuğu Malavice (Şişva dili)dir. [92]
Halk, çoğunlukla yerli inançlara mensuptur. Son zamanlarda İslamiyet hızla yayılmaktadır. Bugün nüfusun % 35’lik bir bölümü İslamiyet’i kabul etmiştir. [93]
Ekonomi
Halk genellikle tarımla uğraşır. Bununla beraber Rodezya, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Zambiya’ya Maden ocakları ve çiftliklerde çalışmak üzere binlerce işçi gider. Halkın refah seviyesi oldukça düşüktür. [94]
Ormanlarından elde edilen kereste çok makbul olup, ülkenin önemli gelir kaynağıdır. [95]
Malavi, yeraltı kaynakları bakımından fakirdir. [96]
Ülkenin gelir kaynakları arasında balıkçılık ve turizm önemli yer tutar. [97]
MOZAMBİK
Yer Şekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Kıyı Ovası Mozambik topraklarının %40’ını ihtiva eder. Bu bölgenin batısında, deniz seviyesinden yaklaşık 150 ilâ 200 metre yüksekliğe sahip alçak yaylalardan ve tepelerden meydana gelen bir geçiş bölgesi bulunur. Ülkenin batı kısımları ortalama 1050 metre yüksekliğiyle üçüncü bir bölge teşkil eder. Bu bölge Rodezya dağlık arazilerinin bir uzantısıdır. [98]
Mozambik’te tropikal iklim hüküm sürer. [99]
Zambezi dünyadaki önemli ırmaklardan biridir. [100]
Tarih
İslâm dini bu ülkeye Somali ve Kenya gibi Afrika kıyılarından gelmiştir. Portekizliler 1505 yılında Sofala kentini ellerine geçirdiklerinde, Müslümanların genelini katlederek geri kalanları da kendilerine köle olarak aldılar. [101]
Portekiz, 15. yüzyıl sonlarında Hind Okyanusuna açıldığında, ticaretin kontrolü Arapların elindedir. Doğu Afrika'da Portekiz’in hedefi, Araplardan kıyı limanlarını elde ederek, altın ve gümüş madenlerini eline geçirmektir. [102]
Mozambik, 1520’lere doğru Portekiz’in eline geçmiştir. Portekiz her yıl buradan tonlarca fildişi satın alıp götürmüştür. Güney Amerika’daki kolonisi Brezilya’nın işçi ihtiyacını karşılamak için köle ticaretini başlatmıştır. Bununla beraber doğu kesimin çoğu İngiltere ve Hollanda’nın eline geçince, Mozambik’in limanlarındaki ticaret aniden düşmüştür. Böylece Mozambik 200 yıl süren gerileme dönemine girmiştir. [103]
Ülkenin şimdiki sınırları 1884-1885 Berlin Konferansında tespit edilmiştir. Avrupalı güçler Afrika’yı sömürge olarak paylaştığında, Mozambik, Portekiz tarafından denizaşırı bir eyalet olarak kabul edilmiştir. Ülke, Lizbon'dan tayin edilen bir genel Vali tarafından yönetilmiştir. [104]
1975’te, 470 yıl devanı eden sömürge idaresi ve 10 yıllık gerilla savaşı sona ermiştir. [105]
Marksist-Leninist bir idare ile yönetilmektedir. [106]
Sosyal Yapı
Mozambik nüfusunun % 98'den fazlasını Afrikalılar meydana getirir. Kalanı Avrupalılar, Hintliler, Doğu Asyalılar ve melezlerden ibarettir. Nüfusun % 90’i tarım işçisidir. Hintliler ve Doğu Asyalılar önceden beri ticaretle meşgul olurlar. 1974’lerde 120.000 Portekizlinin göçü, ülkeyi, modern ekonominin iyi işlemesi için gerekli eğitimli personelden mahrum bırakmıştır. [107]
Mozambik’le Afrikalı toplumlar ve komşu devletlerdeki Kabileler arasında büyük bir benzerlik vardır. Hepsi Bantu dillerini konuşur. [108]
Nüfusun % 58’i putperest olup, kalanını Müslümanlar ve Hıristiyanlar meydana getirir. [109]
Ekonomi
Mozambik ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanır. İşlemeye elverişli toprakların % 5’i ekilidir. [110]
Yeraltı zenginlikleri maden kömürü ve boksitten ibarettir. Sanayi ürünleri her ne kadar millî gelirin % 10’unu meydana getiriyorsa da, 1960’tan beri arttırılmaktadır. [111]
ZAMBİYA
Adını Zambezi Irmağından alır. Eski adı Kuzey Rodezya'dır. Rodezya adını 1889 da ülkede bulunan maden ruhsatlarının tamamını, değersiz hediyeler karşılığı, Kral’dan alan, Cecil Rhodes adlı İngilizden almıştır. [112]
Yer Şekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Zambiya topraklarının çoğu hafif dalgalı yüksek bir yayla üzerindedir. [113]
Tarih
Zambiya’nın ilk tarihi hakkında pek az şey bilinmektedir. İlk gelen Avrupalılar, 1514’te Portekizliler olmuştur. Ülkede ilk defa büyük çapta keşif yapan misyoner David Livingstone’dur. 1850’de ülkeye gelen Livingstone ölünceye kadar (1873) İngiltere lehine sömürgeleştirme hazırlıkları yapmıştır. [114]
1953'te Kuzey Rodezya (şimdiki Zambiya), Güney Rodezya (şimdiki Rodezya) ve Nyasaland (şimdiki Malavvi) Rodezya ve Nyasaland federasyonunu kurdular. Afrikalıların çoğunluğu, yönetim beyazların elinde olduğundan, muhalefet ettiler. 1963'te federasyon dağılmıştır. [115]
1964'te ülke Zambiya adını alarak bağımsızlığını kazanmıştır. [116]
Sosyal Yapı
Zambiyalıların çoğu Bantu kabilelerine mensuptur. Bantular M.S. 1200 yıllarında Kongo havzasından göç etmiş ve Zambiya’daki bir kısım Pigmeleri yani cüce Orta Afrika zencileri sürmüşlerdir. [117]
Ekonomi
Ülkenin ekonomik geliri büyük ölçüde bakır madenlerine dayana gelmiştir. Bakır dışındaki madenleri elmas, altın, gümüş, uranyum, çinko, kurşun ve kömürdür. [118]
Denize kendi topraklarından çıkış yolu olmaması, Zambiya için mesele teşkil etmektedir. Hâlihazırdaki demiryolu Zimbabwe’ye irtibatlıdır. Tanzanya’nın Darüsselam’a bağlanan demiryoluna irtibat için demiryolu yapılmıştır. [119]
ZİMBABWE
Yer Şekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Zimbabwe'de subtropikal bir iklim hüküm sürer.
Güneybatıda bitki örtüsünü bodur çalılıklar ve dikenler, doğuda ise yapraklarını dökmeyen ağaçlar meydana getirir. [120]
Tarih
M.S. 4. yüzyılda Bantu kabileleri bölgeye girmeye başladılar. [121]
On beşinci yüzyılda doğuda Hint Okyanusuna ve batıda Kalahari Çölüne uzanan bir krallık kuruldu. [122]
1505 te Portekiz Mozambik kıyısındaki Sofala’da bir üs kurdu Buradan iç kesime giden ticaret yolları yapılmıştır. Ülke 1830’larda güneyden gelen kavimler tarafından istilâ edilmiştir. Bunlardan en önemlisi esas itibariyle günümüzdeki Zimbabwe’nin güney kısmında yerleşmiş olan Ndebele idi. [123]
1923’te Güney Rodezya (bugünkü Zimbabwe) politik ve siyasi iktidarı beyaz bir azınlığa veren bir anayasa altında muhtar bir sömürge olarak İngiltere tarafından ilhak edildi. [124]
1965’te Rodezya’nın bağımsızlı ilan edilmiştir. İngiltere buna karşı çıktı ve BM vasıtasıyla ekonomik müeyyideler uygulattı. Meselâ Rodezya’ya gemiyle petrol ihracına ambargo koyuldu. [125]
1970’te ülkede cumhuriyet ilan edilmiştir. Aralık 1972’de Afrikalılar beyaz yönetime karşı gerilla savaşı başlattılar. 1978 ortasında altı binin üstünde asker ve sivil öldürülmüştür. Rodezya birlikleri gerillaları mağlup etmiştir. 1978’de iktidar zenci çoğunluklara devir oluncaya kadar kontrol üç tanınmış zenci liderin elinde olmak üzere anlaşma imzalanmıştır. [126]
1979’da ülkenin herkese oy hakkı tanındığı ilk genel seçimde zencilerin çoğunlukta olduğu parlamento işbaşına geçmiştir. [127]
Sosyal Yapı
Zimbabwe nüfusunun % 96’dan fazlasını zenciler meydana getirir. Zenciler Bantu dillerini konuşan iki büyük ana gruba ayrılırlar. Bunlar Ndebele ve Shonadır. [128]
İngiliz asıllı olan beyazların çoğu Protestandır. Zencilerin çoğu ise Putperesttir. [129]
Zimbabwe, başta HIV ve sıtma olmak üzere ölümcül bulaşıcı hastalıklar, %80’lere varan işsizlik seviyesi ve nüfusun yarısından fazlasının muzdarip olduğu açlık sebebiyle Afrika kıtasının yaşanması en zor ülkelerinden biri haline gelmiştir. [130]
Ekonomi
Zimbabwe ekonomisi çeşitlilik arz eder. Tarım, Madencilik ve İmalat sektörlerinin hepsi önemlidir. [131]
B0TSWANA
Yer Şekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Meşhur Kalahari Çölü ülkenin batı bölümünü kaplamaktadır. Orta kısımları kurak olan Kalahari Çölünün doğusu çalılıklarla kaplıdır. [132]
Bitki örtüsü bakımından son derece fakir olan ve büyük bir kısmı çöl elan ülkede dikenli bitkiler ve akasya ağaçlarına çok rastlanır. [133]
Tarih
Botsvana tarihine ait ilk bilgiler bundan yaklaşık 1000 yıl öncesine aittir. Daha önceleri için herhangi bir bilgi mevcut değildir. Hayvancılıkla uğraşan swana kabilesi kuzeyden gelerek Botsvana'ya yerleşmişlerdir. Bu zamanlarda ülkenin doğusunda Ngunisler, batısında ise Boşmanlar oturmaktaydı. [134]
On sekizinci yüzyılda Boer kabilesi güneyden gelerek ülkeye yerleşmiştir, İngilizlerin dünya ülkeleri üzerindeki sömürgecilik zihniyeti ve faaliyetleri 1820 yılında bu ülkeye de musallat olmuştur. 1885 yılında İngiltere burada giriştiği silahlı harbi kazanmış ve ülkeyi sömürgesi haline getirmiştir. 1966 yılına kadar İngiliz sömürgesi olarak kaldıktan sonra 30 Eylül 1966'da bağımsızlığına kavuşmuştur. [135]
Sosyal Yapı
Nüfusun % 90'ını Bantu kabilesi teşkil etmektedir.
Halk, hayvancılık ve avcılıkla geçimlerini temin ederler. Dar bir sahada tarım da yapılmaktadır. Resmi dili İngilizce olmasına rağmen, halkın ancak dörtte biri bu dili konuşmakta, diğeri ise kendi kabilelerine mahsus dilleri kullanmaktadırlar. [136]
Refah seviyesi oldukça düşük olan ülkede halk köylerde yaşar, evleri saz damlıdır. Putperestler çoğunluğu teşkil ederken, az miktarda Hristiyan bulunur. [137]
Ülkenin en büyük sorunlarından biri de aids’tir. Ülke Halkının %35-40 gibi büyük bir çoğunluğu aidslidir. [138]
Ekonomi
Ekonomi hayvancılığa dayanır. Ekilebilir alan %1'den az olduğu için yerini hayvancılığa bırakmıştır. [139]
Ekonomisi ağırlıklı olarak hayvancılığa, madenciliğe ve özellikle elmas madenciliğine dayalıdır. Ülkenin önemli madenleri, elmas, bakır, nikel, tuz, gümüş, kömür olarak sıralanabilir. [140]
Halen ihracatın % 85'ini hayvan ve et satışı teşkil etmektedir. [141]
GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ
Yer Şekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Güney Afrika Cumhuriyeti, doğal yapı olarak sade bir görünüşe sahiptir. Ortalama yüksekliği 1200 m’yi bulan geniş yaylalar hâkimdir. Ülkenin üzerinde bulunduğu 1.123.226 km2lik toprak parçasında göze çarpan tek dağ silsilesi, güneyde Ümit Burnu bölgesinde yer almaktadır. Kuzeybatıda Kalahari Çölünün güney ucu ile batı bölgelerinde Namib Çölünün bir kısmı yer alır. [142]
Genellikle tropik ve subtropik bir iklim ülkeye hâkimdir. Afrika’nın diğer bölgelerine nazaran iklim daha yumuşaktır. Bu sebeplen dolayı Avrupalılar buraya yerleşmişler ve bu bölgeye uzun zaman hâkim olmuşlardır. İklimin mutedil olmasındaki en büyük tesir bulunduğu yer ve etrafındaki denizlerdir. [143]
Akarsular bakımından oldukça zengindir. Ülkedeki akarsulardan en önemlisi olan Orange’dır. [144]
Ormanlar, yağışların en fazla olduğu doğudaki dağ yamaçlarında yer alır. Akdeniz ikliminin hâkim olduğu güney bölgelerinde Akdeniz bitki örtüsü olan makiler yer alır. İç bölgelere gidildikçe ormanlık bölgeler yerlerini savanlara bırakır. Savanlar ise yağışların az olduğu batı bölgelerinde otlaklar hâline döner. Ülkenin kuzeyinde yer alan Kalahari Çölünün güneyi ile batıdaki Namib Çölü, çöl bitkilerinin bulunduğu bölgelerdir. [145]
Tarih
Avrupa ile Hindistan arasında seferler yapan İspanyol, Hollandalı, Portekizli ve İngiliz gemiciler için Güney Afrika kıyıları bir uğrak noktası olmuştur. Hollandalı, Jan Von Riebeck isimli bir doktor, 1652 yılında çalışmakta olduğu Hollanda-Doğu Hindistan Şirketi adına Güney Afrika kıyılarındaki şimdiki Cape Town şehrinin bulunduğu körfezde, ticaret gemileri için depo ve levazım istasyonu kurmuştur. On yedinci yüzyılın ortasında kurulan bu ticari üs aynı yüzyılın sonlarında koloni hâline getirilmiştir. Bu ülke topraklarını sömürge yapmak isteyen İngilizler, Fransızların bölgeyi işgal etmelerini engellemek için perdesi arkasında bölgeyi işgal etmişler ve kendi sömürgeleri arasına katmışlardır. [146]
1913"de çıkan bir yasayla, ülke topraklarının % 13’ü 19 milyonluk siyah nüfusa, geri kalanı yalnızca 4,5 milyon kişiden oluşan beyaz nüfusa tahsis edilmiştir. “Sadece beyazlar” ibaresinin gölgesinde siyahların ezildiği ırkçılık politikasının ilk resmi adımı atılmıştır. [147]
Birinci Dünya Savaşından sonra her geçen gün ağırlık kazanan ırkçılık, 1924’te çıkarılan kanunlarla meşru hale getirilmiştir. [148]
1976’daki zenci hareketlerinde yüzlerce ve hatta binlerce zenci öldürülmüştür. Devam eden baskı ve öldürmeler üzerine, BM Güvenlik Konseyi, 1977 yılında Güney Afrika Cumhuriyetine silâh satışını yasaklamıştır. [149]
Afrika Millî Konseyi 1991 yılı “İktidarın halka devredilmesi için toplu eylem yılı” ilan etmiştir. Aynı yıl yapılan Afrika Millî Konseyi toplantısında Nelson Mandela başkanlığa seçilmiştir. [150]
Sosyal Yapı
Dünyada, ırk ayrımının en şiddetli bir şekilde uygulandığı ülke olması ile tanınmaktadır. [151]
Güney Afrika nüfusunun %79'u siyah, %9.6’s, beyaz %8 u melez ve % 5’luk kısmı da Asyalıdır. Hıristiyanlık yanında geleneksel Afrika dinlen, Hinduizm, İslam, Musevilik gibi diğer dinler de mevcuttur. [152]
Beyazlar, Hollanda, İngiliz, Fransız ve Alman menşelidir. Siyahlar ve Bantular genellikle Hotantolar ve diğer Afrika yerlilerinin karışımından meydana gelmişlerdir. [153]
Resmî dil olarak Afrikaner ve İngilizce kullanılır. [154]
Afrikaner dili, Hollanda dili ile Afrika yerlilerinin dillerinin karışımından türetilmiş bir dildir. [155]
Bantuların % 32’si Animist, kalan % 68’i ise Hıristiyan’dır. Melezlerin ise % 90’ı Hıristiyan'dır. Genellikle Hintlilerin meydana getirdiği Asyalıların ise yaklaşık % 73’ü Hindu, % 20’si Müslüman’dır. [156]
Ekonomi
Güney Afrika Birliği adıyla uzun yıllar İngiliz dominyonu olan ülke, 1961 yılında bağımsız olmuştur. Ancak zengin altın, elmas ve platin madenlerine sahip olması, ülkenin ekonomik anlamda bağımsız olmasına engel teşkil etmiştir. [157]
Afrika Cumhuriyeti ekonomik olarak gelişmiş ülkeler arasındadır. Ekonomik gelişmenin sağladığı refah dağılımı etnik gruplara göre çok farklılık gösterir. Dünyada önceleri bir tarım ve hayvancılık ülkesi olarak tanınan Güney Afrika, 19. asrın sonlarında zengin Maden yataklarının bulunmasıyla gelişmiş ülkeler arasında yer almaya başlamıştır. Tarıma elverişli toprakların hemen hemen tamamına yakın bir kısmı beyazların elindedir. Ülke topraklarının ancak % 10’u Tarıma elverişlidir. [158]
Güney Afrika, topraklarının % 70’ini otlak olarak kullanır. Yetiştirdiği koyun sayısı ile dünyada yedinci sırada bulunan ülkede sığır üretimi de önemli bir seviyededir. Yün üretiminde dünyada beşinci sırada bulunmaktadır. Ülkede yün üretiminin % 60’ı Cape Pravince bölgesinde yapılır. Bu bölgedeki karakul koyunlarının derileri önemlidir. Ülkedeki Angora keçileri ise en güneyde beslenir. Tiftik keçisi üretiminde dünyada üçüncü sırayı almaktadır. Daha ziyade kuzey ve batıda beslenen sığırların et ve sütlerinden yararlanılır. [159]
Balıkçılık önemli bir seviyededir. Balıkçılığın % 90’ı batı kıyılarının soğuk sularında yapılır. Cape Town, ülkenin en büyük balıkçılık limanıdır. [160]
Maden rezervlerinin zenginliği ve işletilmesi ekonominin çehresini değiştirmiştir. Dünya altın üretiminin % 70’ini, elmas üretiminin % 65’ini, vanadyum üretiminin % 45’ini Güney Afrika yapmaktadır. Ülkede büyük miktarlarda platin, uranyum, manganez, krom, demir cevheri, asbest ve antimon üretilir. [161]
LESOTHO
Yer Şekilleri, İklim ve Bitki Örtüsü
Güney Afrika Cumhuriyeti topraklarında yer alır. Lesotho, iki bölgeye ayrılır. Batıdaki düzlük bölge ve doğudaki engebeli dağlık bölgedir. Ortalama yükseltisi 3.000 m'yi bulan ülke, Drakensberg dağları üzerinde yer alır. Likenin batı kesimi, kıtanın iç kesimimdeki yüksek platonun devamıdır. [162]
Güney Afrika’nın en büyük nehirleri olan Tugela ve Orange nehirleri doğar. Bu nehirler, ülkenin sınırlarını aştıktan sonra Güney Afrika Cumhuriyeti topraklarını sulayarak, Atlas Okyanusuna dökülür. [163]
Yeşilin fazla alan kapladığı Lesotho’da gür bir bitki örtüsü vardır. Batı kesimindeki düz alanları, deniz seviyesinden yaklaşık 1200 m yüksekliktedir. [164]
Tarih
Lesotho ilk olarak 19. yüzyıl başlarında, Zulu ve Matabete Kabilelerinin akınlarıyla dağıtılan Kabilelerin geri kalanlarını birleştirmeyi başaran, Moshesh isimli bir başkanın liderliğinde birleşmişlerdir. Lesoto, ilk olarak 1822 yılında ayrı bir yönetim olarak kurulmuş, İngiltere taralından 1843’te tanınmıştır. 1884 tarihinden itibaren İngiltere tarafından Basutholand ismiyle idare edilmiştir. [165]
1966’da Lesotho, bağımsızlığına kavuşmuştur. [166]
Sosyal Yapı
Lesotho halkının büyük çoğunluğunu Basotholar (% 99) meydana getirir. [167]
Lesotho halkının çoğu, yılda 3 ilâ 9 ay Güney Afrika madenlerinde çalışır. Herhangi bir zamanda[168]
Lesotho, kralın geniş yetkilere sahip olduğu anayasal monarşi ile yönetilir. Yasama meclisi; kral, senato ve millet meclisinden meydana gelir. [169]
Köyler, çamur-saman kulübeden oluşmaktadır. Köyde evler daire şeklinde penceresiz, çamur ve samandan yapılmış, 8-10 metrekarelik kulübelerdir. [170]
Ekonomi
Ülke ekonomisi, Güney Afrika Cumhuriyeti'ne yapılan su ve elektrik ihracatına, tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ayrıca elmas, koyun ve keçi yünü de ihraç edilmektedir. [171]
Elmasın dışında işletilebilecek Maden yatağı yoktur. Ülkede sanayi yok denecek kadar azdır. [172]
Kaynaklar
[1] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[2] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[3] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[4] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[5] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[6] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[7] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[8] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[9] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[10] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[11] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[12] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[13] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[14] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[15] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[16] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[17] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[18] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[19] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[20] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[21] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[22] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[23] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[24] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[25] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[26] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[27] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[28] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[29] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[30] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[31] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[32] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[33] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[34] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[35] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[36] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[37] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[38] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[39] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[40] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[41] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[42] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[43] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[44] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[45] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[46] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[47] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[48] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[49] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[50] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[51] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[52] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[53] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[54] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[55] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[56] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[57] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[58] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[59] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[60] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[61] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[62] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[63] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[64] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[65] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[66] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[67] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[68] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[69] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[70] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[71] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[72] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[73] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[74] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[75] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[76] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[77] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[78] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[79] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[80] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[81] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[82] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[83] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[84] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[85] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[86] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[87] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[88] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[89] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[90] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[91] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[92] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[93] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[94] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[95] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[96] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[97] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[98] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[99] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[100] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[101] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[102] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[103] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[104] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[105] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[106] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[107] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[108] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[109] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[110] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[111] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[112] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[113] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[114] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[115] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[116] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[117] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[118] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[119] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[120] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[121] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[122] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[123] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[124] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[125] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[126] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[127] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[128] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[129] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[130] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[131] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[132] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[133] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[134] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[135] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[136] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[137] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[138] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[139] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[140] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[141] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[142] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[143] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[144] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[145] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[146] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[147] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[148] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[149] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[150] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[151] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[152] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[153] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[154] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[155] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[156] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[157] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[158] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[159] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[160] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[161] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[162] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[163] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[164] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[165] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[166] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[167] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[168] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[169] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[170] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[171] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
[172] Afrika Coğrafyası. Ramazan Özey. Aktif: 2013
